درجات و مراتب «توکّل»

از ديدگاه بزرگان اخلاق، «توکّل» دارای چه مراتب و درجاتي است؟

درجات «توکل» از دیدگاه بزرگان اخلاق عبارتند از اينكه نخست اعتماد انسان نسبت به خداوند مانند كسى باشد كه وكيل دلسوزى دارد بى آنكه اصالت و استقلال خود را فراموش كرده باشد. دوّم اينكه حال او در وابستگى به لطف پروردگار مانند حال كودك نسبت به مادر باشد، در اين حالت انسان غرق عنايات حق است و جز او كسى را نمى ‏بيند. مرحله سوّم كه از اين هم بالاتر است اين است كه در برابر خدا هيچ گونه اراده‏ اى از خود نداشته باشد هر چه او بخواهد همان مطلوب اوست و هر چه او نخواهد مورد بى اعتنايى او باشد.

آثار و پیامدهای «توکّل»

«توکل» نمودن بر خدا چه آثار و پیامدهایی دارد؟

«توکل» آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد، از جمله: موجب اعتماد به نفس و ايستادگى در برابر مشكلات مي شود و بسيارى از صفات زشت و رذيله مانند حرص، حسد، دنياپرستى، بُخل و تنگ ‏نظرى را از انسان دور مى ‏سازد، نور اميد بر دل مى‏ پاشد و به خاطر آن توان و استعداد انسان شكوفا مى‏ گردد و هوش و قدرت تفكّر را مى‏ افزايد و روشن‏ بينى خاصّى به انسان مى‏ دهد.

«توکّل» از منظر روايات

«توکّل» نمودن بر خدا از چه جایگاهی در روایات معصومین(علیهم السلام) برخوردار است؟

«توکّل» در روایات اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است که به نمونه هایی از آن اشاره می شود: كسى كه دوست دارد قوى ‏ترين مردم باشد بر خدا توكّل كند، حقيقت يقين در توكّل است، توانگرى و عزّت پيوسته در حركتند هنگامى كه به محلّ توكّل برسند آنجا را وطن خود انتخاب مى‏ كنند، كسى كه بر خدا توكّل كند مشكلات در برابر او خاضع و اسباب براى او سهل و آسان مى‏ گردد و كسى كه توكّل بر خدا كند شبهات براى او روشن مى‏ شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال أبو جعفر(عليه السلام):

لا يَقْبَلُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ حَجّاً ولا عُمْرَةً مِنْ مال حرام.

خداوند حج و عمره گزاردن با مال حرام را نمى پذيرد.

بحارالانوار: 93/120