محمد پسر ارشد اسماعیل بود و در زمان رحلت امام صادق(ع) بیست و شش سال داشته است. با رجوع اکثریت شیعه به امام کاظم(ع)، موقعیّتش در حجاز متزلزل شد و در نزد هارون الرشید سعایت امام کاظم(ع) را نمود و گفت: آیا مى دانى که در زمین، دو خلیفه وجود دارد که خراج مى گیرند؟ بعد اسرار جمع آورى زکات و خمس امام کاظم(ع) را بیان کرد. هارون هم امام را دستگیر کرده و به شهادت رساند. می گویند او به همراه هارون به بغداد رفت و در آنجا بین سال هاى 180 تا 190 ه.ق مرد.
مبارک، غلام اسماعیل بن جعفر(ع) و مربّى محمد بن اسماعیل بود که پس از مرگ اسماعیل، طرح امامت محمد را پایه ریزى کرد. محمد در زمان رحلت امام صادق(ع) کمى بزرگتر از امام کاظم(ع) بود. مبارکیه می گفتند: امام صادق(ع) نصّ بر امامت اسماعیل نموده و چون اسماعیل قبل از پدرش از دنیا رفته است، حق امامت براى فرزندش محمد محفوظ است زیرا بعد از امام حسن و حسین(ع)، از برادر به برادر منتقل نمى شود و وراثتى است.
قال الصادق (عليه السلام) :
وَدَّ مَنْ فِي الْقُبُورِ لَوْ أَنَّ لَهُ حَجَّةً وَاحِدَةً بِالدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا
مردگان در گورهايشان آرزو مى کنند: کاش دنيا و آنچه در دنيا هست را داده و به جاى آن پاداش يک حج به آنها داده مى شد.
وسائل الشيعة: 11/110