- این عبادت، نه تنها موجب پدید آمدن هیچ بی عدالتی ای نمی گردد، که حتی زمینه شکل گیری عدالت فردی و اجتماعی و رشد شخصیت انسانی و نیل به آرمان های الهی را نیز تأمین می کند.
- روزه به «حكومت عادت و شهوت» بر انسان پايان مى دهد و انسان را از بردگى تمنيات نفسانى رها مى سازد. آزادگى و كمال روحى به پايدارى مقابل خوردنی ها و نوشیدنی ها یا کامجویی های جنسی نيازمند است كه روزه به عنوان تمرینی یک ماهه پديد آورنده آن است.
- روزه درس برابرى و عدالت گستری در ميان افراد اجتماع است؛ با انجام اين دستور مذهبى، افراد متمكن وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمى يابند و به كمك آنها می شتابند.
- ضمن اینکه روزه حتی از حیث جسمی نیز اثر مثبت بر بدن دارد و در طب امروز و همچنين طب قديم، اثر معجزه آساى‏ «امساك» در درمان انواع بيماری ها به ثبوت رسيده و قابل انكار نيست.

حكمت گرفتن «روزه» براي اين است كه انسان به «تقوا» برسد و انسان باتقوا دو درجه دارد: يكي همان بهشتي كه در آن نعمتهاي فراوان موجود است و اين براي لذايذ ظاهري است. يكي هم مقام «عنداللهی» شدن است؛ «في مقعد صدقٍ عند مليكٍ مقتدر» در اين مرحله ديگر سخن از سيب و گلابي نيست؛ چون جنت و نهر، مأكولات و مشروبات از آنِ جسم و بدن اوست امّا لقاي حق براي روح اوست و اين سرّ و باطن روزه است.

در آیات 183 تا 185 سوره بقره، خداوند به بیان یکى از مهم ترین عبادات که روزه است، پرداخته و با لحنی تاکید آمیز می فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! روزه بر شما نوشته شده است آن گونه که بر امت هاى قبل از شما، نوشته شده بود». خداوند در این آیه پس از بیان وجوب روزه، فلسفه آن را پرورش روح پرهیزکاری می داند. از این رو امام صادق(ع) در حدیثی می فرماید: «لذت خطاب «یا أَیُّهَا الَّذِیْنَ آمَنُوا» آن چنان است که سختى این عبادت را از بین برده است». سپس در آیه بعد به بیان زمان روزه و احکام آن می پردازد.

انسان در ماه مبارك رمضان احساس عظمت مي‏ كند و بزرگي خود را مي‏ يابد؛ مي ‏گويد «من بزرگتر از آن هستم كه آلوده شوم و تن به گناه بدهم». يافتن اين بزرگي در اثر روزه است و مقدمات اوليه روزه گرفتن، امساك و كم ‏خوري است. كساني كه پرخوري مي‏ كنند، هم عمرشان كمتر است و هم به معارف الهي دسترسي ندارند. براي راهيابي به حكمت عالم، چاره ‏اي جز سبك ‏بار كردن درون نيست. آری سبك‏ بار شدن، عامل رسيدن است و گاهي انسان آن چنان سبك ‏بار مي ‏شود كه هم مي‏ رسد و هم مي ‏رساند.