در قرآن دو گونه «تشابه» وجود دارد؛ یک گروه «تشابه عرضى» است كه بر قرآن تحميل شده، اين گروه از آيات برابر با اسلوب متعارف عرب بيان شده و در آغاز هرگز ايجاب شبهه نكرده؛ اما در پى درگيرى هاى عقيدتى و فكرى در بین مسلمانان، فاجعه «تشابه» به وقوع پیوست. گروه دوم «تشابه اصلى» است که در اثر بيان معانى ژرف توسط اَلفاظ متداول عرب پديد آمد. در واقع قرآن در اِفاده معانى عاليه راهى را پيموده كه براى عامه مردم و دانشمندان جنبه اقناعى داشته باشد؛ لذا فن خطابه و برهان را به هم آميخته، و از مشهورات و يقينيّات، يك واحد منسجم پدید آورد، که يكى از دلايل اعجاز قرآن است.

غرب تلاش می کند به مردم شرق و حتی مردم خودش بقبولاند که تمام پیشرفت و صنعت و علم از اول مربوط به غرب بوده و در تمام علوم، شرق همیشه پیرو و دنباله رو غرب بوده است. آری با اینکه آنها نمی خواهند بپذیرند که تمام پیشرفت آنها مدیون علم و تمدن شرق بوده است ولی آثار و علوم شرق آن قدر زیاد و روشن است که قابل انکار نیست؛ علاوه براین برخی از دانشمندان غربی اعتراف دارند که پیشرفت غرب مدیون علوم و حرکت دانشمندان مسلمان می باشد.

تعبیرهاى کنایى امرى عادى در زندگى بشر است. خداوند متعال نیز به جهت فهم مردم مطابق با محاورات آن ها در قرآن کریم سخن گفته است تا با الفاظ و اسلوب هاى متداول بین مردم مطالب عالى را به آنها تفهیم کند. و اصولا هر گاه حکم عقلى برهانى بر خلاف شرع بود باید شرع را تأویل نمود و در آنجا که ظاهر آیه یا روایت با حکم عقلى قطعى مخالف است نباید آنها را به ظاهرش حمل نمود.