تبيين آیات متشابه قرآن راجع به «اعضاء و جوارح» خداوند

آیات متشابه قرآن راجع به «اعضاء و جوارح» خداوند چگونه تبيين مي شود؟

«اشاعره» مى پندارند كه خداوند داراى اعضا و جوارح است؛ دست، پا، صورت و چشم دارد و به آياتى تمسّک جسته اند كه در آنها واژه هاى «يد، وجه، عين و ساق» به كار رفته است. ولى در اين آيه ها دليلى بر پندار اشاعره وجود ندارد؛ زيرا عبارت «غُلِّ يَدْ» كنايه از عجز و ناتوانى است، در مقابل «بَسْطِ يَدْ» كه كنايه از قدرت و توانايى است و در استعمال رايج عرب با همين معنا به كار مى رود. همچنین عين، در آیات قرآن به معناي عنايت خاصّ است. در واقع مقصود در تمامی این آیات، معنی کنایی است.

عبارت برخی از فقها مبنی بر وجوب رمی ستونها

آیا می توان برای حکم به وجوب رمی ستون ها به کلام برخی از فقها تمسک جست؟

برخی برای حکم به وجوب رمی ستون ها، به عبارات بعضى از فقها تمسک کرده که می گویند: «قسمت بالاى جمره را رمى نكن» و در بعضى از عبارات آنها آمده: «ساق آن را رمى مى كند». از این رو تعبير به «رأس» و «ساق» مناسب ستونها است. در پاسخ می توان گفت: اين تعبير با «مجتمع الحصى» (محلّ اجتماع سنگريزه ها) كاملاً سازگار است، زيرا سنگريزه ها به صورت مخروطى آنجا جمع مى شده كه طبعاً اين مخروط «رأس» و «ساق» داشته، نوك مخروط «رأس» آن بوده، و پايه مخروط «ساق» آن می باشد.

معنای «يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساق»

منظور از «يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساق» درباره روز قیامت چیست؟

خدا می فرماید: «به خاطر بياوريد روزى را كه ساق ها از وحشت برهنه مى شود و [مجرمان] دعوت به سجود مى شوند اما قادر نيستند» تعبير «يُكْشَفُ عَنْ ساق» به عقيده مفسّران، كنايه از وخامت كار و شدت ترس است؛ زيرا در گذشته معمول بوده وقتى در برابر كار مشكلى قرار مى گرفتند براي آمادگى بيشترى آستين ها را بالا زده و دامن لباس را به كمر مى بستند، طبعاً در اين حال ساق ها برهنه مى شد. تفسير ديگر اين كه «ساق» به معناى اصل و اساس هر چيز است، بنابراين جمله «يُكْشَفُ عَنْ ساق» اشاره به ظهور حقايق اشياء در آن روز دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

بالإيثارِ على نفْسِکَ تَمْلِکُ الرِّقابَ

با ايثار و از خودگذشتى ديگران را بنده خويش مى سازى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24