«قرآن» مهمترين پناهگاه امت اسلامى و بزرگترين مانع بر سر راه بني اميه بود كه موجب اعلان جنگ به ظالمان و معيارى براى شناخت حكومت اسلامى از حكومت هاى غاصب و ظالم بود؛ لذا بني اميه براى برداشتن اين مانع، با در اختيار گرفتن گروهى عالِم نماى مزدور، قرآن را به ميل خود تفسير كردند و جلوي كسانى مثل ابن عباس را كه مى خواستند قرآن را آن گونه كه هست، تلاوت و تفسير كنند گرفتند و به اين ترتيب از قرآن جز خط و رسم و نامى باقى نماند و مثل يك زندانى كه در زندان مخوف انفرادى گرفتار شود از دسترس افكار مردم دور كردند.

مروان بن حَکَم، پسر عموى عثمان و شخصی مرموز، فتنه انگیز و فرصت طلب بود، او از معارف اسلامى بهره اى نداشت؛ زیرا در کودکی به خارج مدینه تبعید شده بود. عثمان بعد از خلافت، او را به مدینه بازگرداند و اکرام کرده و گرداننده اصلی کار حکومت نمود. او که در شورش علیه عثمان نقش مهمّی داشت، پس از کشته شدن او به مکّه گريخت و به یاران جمل پیوست و در جنگ صِفّین نیز نقش پر رنگی داشت. او از سوى معاویه حاکم مدینه شد و بعد از یزید به خلافت رسید و در سال 65 کشته شد.

سلیمان بن عبدالملک مردی خوش گذران و تجمل پرست بود و همین روحیه تجمل پرستی از دارالخلافه به شهرهای دیگر قلمرو اسلامی رفت و در میان مردم معمول گردید. دوران خلافت او فقط سه سال بود. او در ابتدای دوران خلافت، با آزاد کردن زندانیان زمان حجاج و برکناری ماموران مالیت بگیر او، از خود نرمش نشان داد، اما بعدا این روش را تغییر داد و تحت تاثیر احساسات انتقام جویانه قبیله ای، حتی در مورد برخی از والیان خود دست به قتل و ظلم زد و دو تن از فاتحان دلیر آندلس را مورد بی مهری قرار داد.

پس از عبدالملك، پسرش «وليد» به خلافت رسيد. برخى از وليد به خاطر انجام کارهای عام المنفعه تمجيد نموده، او را بر بسيارى از خلفاى بنى اميه ترجيح داده اند. اعمالی مانند: تاسیس و توسعه و تعمیر مساجد و اماکن مقدسه، احداث راه ها و دژها، احداث چاه ها و مدراس و بیمارستان ها، دارالایتام، آسایشگاه ها و... به رغم این نقاط روشن، وى داراى نقاط ضعف و انحراف هاى آشكارى بود كه نبايد ناگفته بماند. مانند: پرورش یافتن با بی قیدی و هوسرانی، مسلط کردن استانداران سنگدل بر مردم، بی دانشی و... .