آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بزرگان اخلاق می گویند: «با تامل در عواقب شوم، و بررسی زندگى گرفتاران سوء خلق و با مشاهده تنفر مردم از آنان، می توان به درمان این رذیله پرداخت». انسان با تمرين حسن خلق، مرور سخنان بزرگان و با سرگرم شدن به عبادت و دوری از محیط های آلوده، مي تواند سوء خلق را درمان نماید. در نهایت، عمل به این دستورات، به همراه اراده قوى براى اصلاح خويش، می تواند راهکار مناسبی برای درمان سوء خلق باشد.

سوء خلق يكى از بدترين صفاتی است كه آثار مرگبارى در زندگى انسان و اطرافيان او دارد، افق زندگى را تيره و تار، و شهد حيات را در كام انسان مبدّل به شرنگ مى كند. بنابراين كسانى كه گرفتار اين رذيله اخلاقى هستند بايد هر چه زودتر به درمان خود بپردازند. از طرفى این افراد می توانند از توصیه های علما و بزرگان علم اخلاق بهره گيرند. از آن جمله: مبتلايان به اين صفت رذيله بايد همه روزه در عواقب شوم آن بينديشند و روايات و سخنان بزرگان را مكرر در مكرر مرور كرده و آثار شوم آن را در زندگى مبتلايان به آن مشاهده نمايند كه چگونه مردم از آنها متنفّر مى شوند و در زندگى در برابر حوادث سخت تنها مى مانند، و در مجموع رانده درگاه خدا و خلق خدا خواهند شد.
اين نكته نيز حائز اهميت است كه براى ريشه كن كردن صفات زشت اخلاقى بايد از تمرين و رياضت استفاده كرد، و با پافشارى در اين طريق، خوش خلقى را [هرچند تصنّعى] پيشه خود ساخته، تا اين امر به صورت عادت و ملكه در آيد، و با ظهور عوامل سوء خلق، انسان خودش را از آن دور كرده و به امورى مانند نماز، عبادت و زيارت بپردازد، و يا خود را با ورزش و تفریحات سالم، سرگرم نمايد. در طول روز به خود یادآوری كند كه من بد اخلاق نيستم و داراى حسن خلقم، اين تلقين به تدريج اثر گذاشته و جوانه هاى حسن خلق را بر شاخسار وجودش نمايان کرده، سبب برچيده شدن آثار سوء خلق می گردد. گاه سوء خلق بر اثر گرسنگى، تشنگى و يا بيمارى هاى جسمانى آشکار مى شود در اين گونه موارد بايد با پرهیز از تماس های زیاد با مردم، به درمان ريشه هاى آن پرداخت.
از سویی گاه اين رذيله اخلاقى از دوستان و رفيقان بد خلق به انسان منتقل مى شود، در این شرایط بايد با قطع ارتباط با اين گونه افراد، و با كسانى که داراى فضيلت حسن اخلاق اند رابطه برقرار كرد. در نهایت، بد اخلاق ترين مردم اگر به دستورهاى بالا عمل كنند و تصميم و اراده قوى براى اصلاح خويشتن داشته باشند، به يقين نتيجه خواهند گرفت.(1)