آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) درباره «اقتدار اسلام» می فرماید: «اسلام داراى ستون هايى است كه خداوند آن را در اعماق حق استوار ساخته و اساس آن را ثابت قرار داده و چشمه سارهايش پر آب و چراغ هايش پرفروغ است. نشانه هاى هدايتى دارد كه مسافران راه حقّ را رهنمون مى شود و پرچم هايى كه براى هدايت پويندگان راه خدا نصب شده و آبگاه هايى كه واردها بر آن سيراب مى شوند».

امام علي(علیه السلام) در فرازی از خطبه 198 «نهج البلاغه» بعد از بيان جاودانگى اسلام و سهولت احكام، اشاره به قوّت و قدرت و «اقتدار اسلام» كرده و ضمن هفت جمله، حق مطلب را ادا نموده، مى فرمايد: (بنابراين اسلام داراى ستون هايى است كه خداوند آن را در اعماق حق استوار ساخته و اساس آن را ثابت قرار داده و چشمه سارهايش پر آب و چراغ هايش پرفروغ است. نشانه هاى هدايتى دارد كه مسافران راه حقّ را رهنمون مى شود و پرچم هايى كه براى هدايت پويندگان راه خدا نصب شده و آبگاه هايى كه واردها بر آن سيراب مى شوند)؛ «فَهُوَ دَعَائِمُ أَسَاخَ(1) فِي الْحَقِّ أَسْنَاخَهَا(2)، وَ ثَبَّتَ لَهَا أَسَاسَهَا(3)، وَ يَنَابِيعُ غَزُرَتْ(4) عُيُونُهَا، وَ مَصَابِيحُ شُبَّتْ نِيرَانُهَا؛ وَ مَنَارٌ اقْتَدَى بِهَا سُفَّارُهَا(5)، وَ أَعْلَامٌ قُصِدَ بِهَا فِجَاجُهَا، وَ مَنَاهِلُ رَوِيَ بِهَا وُرَّادُهَا».
به اين ترتيب اسلام به كاخ عظيمى تشبيه شده كه داراى شالوده هاى محكم و ستون هاى قوى است و در كنار آن باغستان و چشمه هاى پرآبى قرار دارد و براى رسيدن به آن در مسير راه، چراغ هايى در شب تاريك و نشانه هايى در روز قرار داده شده، به گونه اى كه پويندگان اين راه نه در شب ها گمراه مى شوند و نه در روزها، و در مسير راه آبگاه هايى است كه مسافران تشنه را سيراب مى كند. اين ستون ها و پايه ها مى تواند اشاره به همان چيزى باشد كه در حديث «بُنِىَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةٍ؛ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوِلَايَةِ وَ لَمْ يُنادَ بِشَيْءٍ كَمَا نُودِىَ بِالْوِلَايَةِ»(6)؛ (اسلام بر پنج پايه بنا شده است، بر نماز، زكات، روزه، حجّ و ولايت و حاكميّت امامان(عليهم السلام)، و به چيزى همچون ولايت، دعوت نشده است[؛ زيرا پايه همه واجبات است]).
اما چشمه هايى كه در سومين جمله به آن اشاره شده، مى تواند ناظر به آيات قرآن مجيد و سنّت پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام) باشد. «چراغ ها و نشانه هاى راه»، اشاره به معجزات و كراماتى است كه از آن بزرگواران صادر شده و «آبگاه هاى سيراب كننده»، اشاره به علوم معصومين(عليهم السلام) است كه همه را سيراب مى كند.(7)