آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند با اشاره به سرنوشت گروهی که از جامعه مومنین جدا شدند، می فرماید: «كسى كه بعد از آشكار شدن حق به مخالفت با پيامبر(ص) بر خيزد، و از طريقى جز طريق مؤمنان پيروى كند، ما او را به همان راه كه مى رود، مى بريم و او را در دوزخ داخل مى كنيم». البته تعبیر «مخالفت با رسول» و «طریق مومنان» روشن می کند که مقصود آیه هماهنگى با جامعه اى است كه در طريق اطاعت از خدا و پيروى از پيامبر(ص) گام بر دارد.

خداوند در آيه 115 سوره «نساء»، با اشاره به سرنوشت دردناك كسانى كه از جامعه مؤمنين و مسلمين جدا شده و راه مستقل براى خود بر گزيدند، مى فرمايد: (كسى كه بعد از آشكار شدن حق به مخالفت با پيامبر(صلى الله عليه وآله) بر خيزد، و از طريقى جز طريق مؤمنان پيروى كند ما او را به همان راه كه مى رود مى بريم [و در گمراهيش سرگردان مى سازيم] و در دوزخ داخل مى كنيم و جايگاه بدى دارد)؛ «وَ مَنْ يُشْاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلىّ وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ سائَتْ مَصِيراً».
اين آيه به روشنى به مسلمانان دستور مى دهد كه از جامعه اسلامى جدا نشوند، و همگى با هم طريق هدايت را در پيش گيرند. البته با توجه به جمله «مَنْ يُشْاقِقِ الرَّسُولَ ...» و تعبير به «سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ» روشن مى شود كه منظور از هماهنگى با جامعه اسلامى هماهنگى با جامعه اى است كه در طريق پيروى از پيغمبر(صلى الله عليه وآله) گام بر دارد، و ايمان و اطاعت خدا، اساس و پايه آن مى باشد، و گرنه همرنگ شدن با هر جامعه اى منظور نيست.
بى شك پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) همواره در اجتماع بود، در پنج وقت با مسلمين نماز مى گذارد، روز جمعه نماز باشكوه ترى داشت و در حج در اجتماع عظيم ترى همه مسلمانان را به اجتماع در اين برنامه ها فرا مى خواند و به يقين گوشه گيران عزلت طلب، مخالفان اين برنامه، و جداى از جماعت مؤمنانند، و مشمول آيه فوق خواهند بود. جمعى از علماى اهل سنت، بوسیله اين آيه براى حجيّت اجماع استدلال كرده اند. مانعى ندارد كه اين آيه دليل بر حجيت اجماع مسلمين باشد، لکن اجماعى كه امام معصوم(عليه السلام) در آن حضور داشته باشد و به تعبير مصطلح اصولى اگر اجماع دخولى يا اجماع كشفى باشد حجّت است.(1)