آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) درباره مقام «زهد و ساده زیستی متّقین» می فرماید: «اندامشان لاغر و نیازهایشان اندک است». در واقع نحیف به معناى لاغر است كه از يكسو نشانه زهد و پارسايى و روزه گرفتن و از سوى ديگر دلالت بر چابكى و آمادگى براى انجام وظايف الهى دارد. به يقين روحِ قناعت و حاجاتِ خفيف، انسان را از بسيارى از گناهان در امان مى دارد و فكر او را براى پيمودن راه حقّ، راحت تر مى كند.

امام علي(علیه السلام) در بخشي از خطبه 193 «نهج البلاغه» در مقام بیان اوصاف «متّقین» می فرماید: (اندامشان لاغر و نیازهایشان اندک است)؛ «أَجْسَادُهُمْ نَحِیفَهٌ، وَ حَاجَاتُهُم خَفِیفَهٌ»؛ در وصف اول مى فرمايد: جسم آنها نحيف است؛ البتّه نحيف نه به آن معنا كه امروز در فارسى ما از آن مى فهميم؛ بلكه به معناى لاغر است كه از يكسو نشانه زهد و پارسايى و روزه گرفتن و از سوى ديگر دلالت بر چابكى و آمادگى براى انجام وظايف الهى دارد. در هر حال اين وصف مانند بعضى از اوصاف ديگر همواره استثنائى دارد كه بعضى از افرادى كه بر حسب ساختمان جسمانى لاغر نيستند، در صف پرهيزكاران هستند.
در وصف دوم اشاره به نيازهاى محدود آنها شده است؛ نه همچون دنياپرستانِ زراندوز كه مانند جهنّم هر چه بيابند باز هم «هل من مزيد» مى گويند؛ به يقين روحِ قناعت و حاجاتِ خفيف، انسان را از بسيارى از گناهان در امان مى دارد و فكر او را براى پيمودن راه حقّ، راحت تر مى كند و همان گونه كه امام(عليه السلام) در يكى از گفتارهاى كوتاه و پرمعناى خود می فرماید: «سبكبار مى شوند و ملحق به حق مى گردند».(1)
در حديث ديگرى مى خوانيم: امام صادق(عليه السلام) وارد حمّام شد. صاحب حمّام به آن حضرت عرض كرد: اجازه مى دهيد براى شما حمّام را قُرُق كنيم. فرمود: «لَا إِنَّ الْمُؤْمِنَ خَفِيفُ الْمَؤُونَةِ»(2)؛ (نه، مؤمن خفيف المؤونة است [و زندگى ساده و بى تكلّفى دارد]).(3)