آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

برخى از فقها، به حرمت این کار فتوا داده و ذكر نام شريف حضرت را تا زمان ظهور حرام دانسته اند، از آن جمله مى توان به علامه مجلسى، شيخ صدوق، شيخ مفيد، طبرسى، مير داماد و ... اشاره كرد. برخى نيز حرمت ذكر نام شريف آن حضرت را مقيد به صورت خوف و تقيه دانسته اند؛ كه از آن جمله مى توان به شيخ حر عاملى، خواجه نصير، فيض كاشانى و ديگران اشاره كرد. برخى نيز اين حكم را به عصر غيبت صغری  اختصاص داده اند. به نظر مى رسد كه حق با قول دوم باشد؛ يعنى حرمت مختص به صورت خوف و تقيه است.

در مورد حكم بردن نام شريف و مخصوص حضرت مهدي(عجل الله تعالی فرجه) بيش از صد روايت وجود دارد كه مى توان آن ها را به چهار دسته تقسيم كرد:
1. رواياتى كه به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرط، از ذكر نام حضرت نهى كرده است.(1)
2. رواياتى كه از ذكر نام شريف آن حضرت تا زمان ظهور نهى كرده است.(2)
3. رواياتى كه علت نهى از ذكر نام شريف آن حضرت را خوف و تقيه و علل ديگر دانسته است.(3)
4. رواياتى كه در آنها به اسم شريف حضرت چه از سوى امام(عليه السلام) يا راوى تصريح شده است.(4)
دسته اول و دوم بيانگر يك معناست؛ برخى با استناد به این روايات، به حرمت این کار فتوا داده و ذكر نام شريف حضرت را تا زمان ظهور حرام دانسته اند، از آن جمله مى توان به علامه مجلسى، شيخ صدوق، شيخ مفيد، طبرسى، مير داماد، محدث جزايرى، محدث نورى، ميرزاى شيرازى و ميرزا محمد تقى اصفهانى(رضوان الله عليهم) اشاره كرد.
و برخى نيز حرمت ذكر نام شريف آن حضرت را مقيد به صورت خوف و تقيه دانسته اند؛ كه از آن جمله مى توان به اربلى، شيخ حر عاملى، خواجه نصير الدين طوسى، فيض كاشانى و ديگران اشاره كرد.
برخى نيز اين حكم را به عصر غيبت صغری  اختصاص داده اند.
به نظر مى رسد كه حق با قول دوم باشد؛ يعنى حرمت مختص به صورت خوف و تقيه است به دليل:
1. در باب تلقين محتضر در حديثى چنين آمده است: «به محتضر كلمات فرج و شهادتين و اسم هر يك از امامان را تا هنگام فوتش تلقين كن»(5) معلوم است كه هنگام تلقين به اسم حضرت تصريح مى شود.
2. در مورد تلقين ميت نيز همين دستور آمده كه نام هر يك از امامان را بر او ببر و تلقين كن، كه از آن جمله نام امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) است.(6)
3. محمد بن ابراهيم كوفى مى گويد: «امام عسكرى(عليه السلام) براى كسى توسط من پولى فرستاد تا گوسفندى از طرف حضرت قربانى كند و فرمود: اين به جهت عقيقه براى فرزندم محمد(عجل الله تعالی فرجه) است».(7)
4. كنيه معروف حضرت عسكرى(عليه السلام) ابو محمد است و در اين كنيه به تصريح نام حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) برده شده است.
5. از امام رضا(عليه السلام) در مورد زيارت قبر امام حسين(عليه السلام) سؤال شد، حضرت فرمود: «... و بسيار بر محمد و آل او درود مى فرستى و نام هر يك از آنها را مى برى و به سوى خدا از دشمنانشان پناه مى برى».(8)
محقق اربلى مى گويد: «نظر من چنين است كه منع از ذكر نام شريف حضرت به جهت تقيه در دوران خوف و تحت تعقيب بودن و سؤال از نام و محل ايشان بوده است؛ ولى الآن كه خوف و تقيه اى نيست، منع و حرمتى از ذكر نام شريفش وجود ندارد.(9)
6. جابر بن عبدالله انصارى به امام باقر(عليه السلام) مى گويد: «وارد بر فاطمه زهرا(عليها السلام) شدم تا در ولادت امام حسن(عليه السلام) به حضرتش تهنيت بگويم، صحيفه اى از دُرّ سفيد در دست مباركش يافتم، سؤال كردم: اى بهترين زنان عالم، اين صحيفه كه در دستان شما مى بينم چيست؟ حضرت فرمود: در آن اسامى امامان از فرزندانم هست ... جابر مى گويد: نگاه كردم و اسامى هر يك از امامان را در آن صحيفه مشاهده كردم ...».(10)
7. در احاديث زيادى از رسول اكرم(صلى الله عليه و آله) وارد شده كه حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) همنام رسول خداست و اين، تصريح ضمنى به نام مبارك امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) است.(11)