پاسخ اجمالی:
در كتب روايی براي وجود نازنين امام زمان(عج) خصوصياتی ذكر شده است؛ از جمله اینکه حضرت خاشع و فروتن، عادل، صاحب حشمت و سکینه و وقار و بخشنده است و بی دریغ به دیگران می بخشد، حقّ هر حق داری را می گیرد و به او می دهد، به نفوذ یهود و مسیحیت در جهان خاتمه می دهد، ظلم و ستم را برمی اندازد و سراسر زمین را از عدل و داد پر می کند. اموال را به صورت مساوی میان همگان تقسیم کرده و قضاوتی جدید می آورد و به حکم داود و آل داود حکم می کند و از مردم بیّنه و شاهد نمی طلبد و دوست و دشمن خود را با نگاه می شناسد.
پاسخ تفصیلی:
سیرت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشريف) در چند بُعد قابل توجه و بررسي است.
الف - سیرت دینی
حضرت مهدی(علیه السّلام) در برابر خداوند و جلال خداوند، فروتن است، همچون عقاب، به هنگامی که بال خویش فرو گشاید و سر به زیر انداخته، از اوج آسمان فرود آید. امام مهدی(علیه السّلام)، در برابر جلال خداوند اینسان خاشع و فروتن است. خدا و عظمت خدا، در وجود او متجلّی است و همه هستی او را در خود فرو برده است.(1)
از سویی حضرت مهدی(علیه السّلام)، عادل است و خجسته و پاکیزه. او ذرّه‌ای از حق را فرو نگذارد. خداوند دین اسلام را به دست او عزیز گرداند ... امام مهدی(علیه السّلام)، همواره بیم خداوند را به دل دارد و به مقام تقرّبی که نزد خدا دارد مغرور نشود. او به دنیا دل نبندد و سنگی روی سنگ نگذارد. در حکومت او، به احدی بدی نرسد، مگر آنجا که حدّ خدایی جاری گردد.(2)
ب: سیرت خُلقی
حضرت مهدی(علیه السّلام)، صاحب حشمت و سکینه و وقار است. امام مهدی(علیه السّلام) جامه هایی درشتناک پوشد و نان جو خورد. علم و حلم مهدی از همه مردمان بیشتر است. حضرت مهدی(علیه السّلام)، همنام پیامبر است (محمّد) و خُلق او، خُلق محمدی است.(3) امام مهدی(علیه السّلام)، در جهان، با مشعل فروزان هدایت سیر کند و چونان صالحان بزید.(4)
ج - سیرت عملی
به هنگام رستاخیز امام مهدی(علیه السّلام)، آنچه هست، دوستی و یگانگی است، تا آنجا که هر کس هر چه نیاز دارد، از آنِ دیگری بردارد، بی هیچ ممانعتی.(5) در زمان حضرت مهدی(علیه السّلام)، مؤمنان در معاملات از یکدیگر سود نگیرند.(6) کینه ها از دل ها بیرون رود و همه جا را آسایش و امنیت فرا گیرد.(7) همچنین امام مهدی(علیه السّلام)، بخشنده است و بی دریغ مال و خواسته به این و آن دهد. نسبت به عُمّال و کارگزاران و مأمورانِ دولتِ خویش بسیار سختگیر باشد و با ناتوانان و مستمندان، بسیار دل‌رحم و مهربان.(8)«عَلَامَةُ الْمَهْدِیِّ، أَنْ یَکُونَ شَدِیداً عَلَی الْعُمّالِ، جَوَاداً بِالْمَالِ، رَحِیماً بِالْمَسَاکِینَ».(9)
امام مهدی(علیه السّلام)، در رفتار چنان است که گویی با دست خود، کره و عسل، به دهان مسکینان می نهد.(10) حضرت مهدی(علیه السّلام)، چونان امیر المؤمنین(علیه السّلام) زندگی کند، نان خشک بخورد و با پارسایی بزید.(11)
د - سیرت انقلابی
امام مهدی(علیه السّلام)، حقّ هر حق داری را بگیرد و به او دهد؛ حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، از زیر دندان انسان متجاوز و غاصب بیرون کشد و به صاحب حق باز گرداند.(12) چون حضرت مهدی(علیه السّلام) قیام کند، جزیه برداشته شود و غیر مسلمانی نماند. او مردم را با شمشیر به دین خدا دعوت کند، هر کس نپذیرد، گردن زند و هر کس را سرکشی کند، خُرد سازد.(13) امام مهدی(علیه السّلام)، وارد شهر «کوفه» شود و هر منافق و شک باوری را بکشد و کاخ ها را ویران سازد و ارتش مستقر در آنجا را از دم تیغ بگذراند. این چنین، ظَلَمه و اعوان ظَلَمه را بی دریغ بکشد، تا خدا راضی شود و خشنود گردد.(14)
حضرت مهدی(علیه السّلام)، مانع الزّکاة(15) را بکشد. زانیِ محصن را نیز بدون طلبِ شاهد رجم کند.(16) «زرارة بن أعین» گوید: «از امام محمد باقر(علیه السّلام) پرسید: آیا قائم، با مردمان، مانند پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله) رفتار کند؟ فرمود: هیهات، هیهات! پیامبر با ملایمت با مردم رفتار می کرد و می کوشید تا محبت مردم را، در راه دین، جلب کند و تألیف قلوب نماید؛ امّا قائم با شمشیر و قتل با مردم روبرو شود. خدا به او این گونه امر کرده است که بکشد و توبه ای از کسی نپذیرد. وای به حال کسی که با مهدی بر سر ستیز آید».(17) حضرت مهدی(علیه السّلام)، فقط و فقط شمشیر بشناسد؛ او از کسی توبه نپذیرد و در راه اجرای حکم خدا و استقرار بخشیدن به دین خدا، به سخن کسی گوش ندهد و نکوهش احدی را نشنود.(18)
ه - سیرت سیاسی
به هنگام حکومت امام مهدی(علیه السّلام)، حکومت جبّاران و مستکبران و نفوذ سیاسی منافقان و خائنان نابود گردد.(19) شهر مکه، قبله مسلمین، مرکز حرکت انقلابی حضرت مهدی(علیه السّلام) شود. نخستین افراد قیام او، در آن شهر، گرد آیند و در آنجا به او بپیوندند. امام مهدی(علیه السّلام)، به نفوذ یهود و مسیحیت در جهان خاتمه دهد. از غار «انطاکیّه»، «تابوت سکینه» را بیرون آورد. نسخه اصلی تورات و انجیل در آنجاست و بدین گونه در میان اهل تورات با تورات و در میان اهل انجیل با انجیل حکم کند و آنان را به متابعت خویش فراخواند. برخی به او بگروند.(20)
با دیگران جنگ کند و هیچ صاحب قدرتی و صاحب مرامی (چه از اهل کتاب و چه از دیگر مسلک ها و مرام ها) باقی نماند و دیگر هیچ سیاستی و حکومتی، جز حکومت حقّه اسلامی و سیاست عادله قرآنی، در جهان جریان نیابد. بدین گونه حکومت مهدی(عليه السلام)، شرق و غرب عالم را فرا گیرد. حضرت عیسی(علیه السّلام) از آسمان فرود آید و پشت سر مهدی(علیه السّلام) نماز گزارد و فریاد زند که در «بیت المقدس» را باز کنید! در را باز کنند.
در این میان، «دجّال» با هفتاد هزار یهودیِ مسلّح پدیدار شود ... و چون عیسی(علیه السّلام) آهنگ کشتن «دجال» کند، «دجال» بگریزد. عیسی بگوید: من تو را با یک ضربت بکشم و چنین شود. او را بگیرد و بکشد. یهودیان در گوشه و کنار و در پناه هر سنگ و درخت و جانور و چیز دیگری پنهان شوند؛ اما همه چیز به سخن آید و بانگ بردارد: ای بنده مسلمانِ خدا، اینجا یک یهودی است بیا و او را بکش(21) و این‌چنین جهان از وجود یهود پاک گردد. آری، چون حضرت مهدی(علیه السّلام) قیام کند، زمینی نماند، مگر این که در آنجا گلبانگ محمدی: «أشهد أن لا إله إلّا اللّه و أشهد أنّ محمّداً رسول اللّه» بلند گردد.(22)
و - سیرت تربیتی
در زمان حکومت امام مهدی(علیه السّلام)، به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند تا آنجا که زنان در خانه ها، با کتاب خدا و سنّت پیامبر، قضاوت کنند.(23) در آن روزگار قدرت عقلی توده ها تمرکز یابد. امام مهدی(عليه السلام)، به تأیید الهی، خِرَدهای مردمان را به کمال رساند و در دلِ همگان، فرزانگی پدید آورد.(24) در روزگار ظهور دولت مهدی(علیه السّلام)، عیب و آفت از شیعه برطرف گردد و دل های آنان چون پاره های پولاد شود. یک مرد، به نیرو، چون چهل مرد باشد و حکومت و سروری روی زمین به دست آنان افتد.(25)
ز - سیرت اجتماعی
چون امام مهدی(علیه السّلام)، در آید - پس از سختی ها که افتد و جنگ ها که رود - ظلم و ستم را براندازد و سراسر زمین را از عدل و داد بپا کند. هیچ جايی در زمین باقی نماند، مگر این که از برکت عدل و احسان او فیض برد و زنده شود، حتی جانوران و گیاهان نیز از این برکت و عدالت و داد و نکویی بهره مند گردند(26) و همه مردم، در زمان حضرت مهدی(علیه السّلام)، توانگر و بی نیاز شوند.(27)
عدالت امام مهدی(علیه السّلام) چنان باشد که بر هیچ کس، در هیچ چیز، به هیچ گونه، ستمی نرود. نخستین نشانه عدل او آن است که سخنگویانِ حکومت او، در مکه، فریاد زنند: «هر کس نماز فریضه خویش را، در کنار حجر الأسود و محل طواف، خوانده است، اکنون می خواهد نماز نافله بخواند، به کناری رود، تا حق کسی پایمال نگردد و هر کس می خواهد نماز فریضه بخواند، بیاید و بخواند».(28)
ح - سیرت مالی
همه اموال جهان، در نزد امام مهدی(علیه السّلام) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین. آنگاه حضرت مهدی(علیه السّلام) به مردمان بگوید: «بیایید! و این اموال را بگیرید! این ها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها، قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خون های بناحق ریختید و مرتکب گناهان شدید. بیایید و بگیرید! پس دست به عطا گشاید، چنانکه تا آن روز کسی آنچنان بخششِ اموال نکرده باشد.(29)
در زمان امام مهدی(علیه السّلام)، زمین محصول بسیار دهد و مال و خواسته همی خرمن شود. هر کس نزد امام مهدی(علیه السّلام) آید و گوید: به من مالی ده!، حضرت مهدی(علیه السّلام) بی درنگ بگوید: بگیر.(30) همچنین بر اساس روایات، حضرت مهدی(علیه السّلام)، اموال را، به صورت مساوی، میان همگان تقسیم کند(31) و کسی را بر کسی امتیاز ندهد.(32)
ط - سیرت اصلاحی
امام مهدی(علیه السّلام)، فریادرسی است که خداوند او را بفرستد تا به فریاد مردم عالم برسد. در روزگار او، همگان، به رفاه و آسایش و وفور نعمتی بی مانند دست یابند، حتی چهارپایان فراوان گردند و یا دیگر جانوران، خوش و آسوده باشند. زمین گیاهان بسیار رویاند. آب نهرها فراوان شود. گنج ها و دفینه های زمین و دیگر معادن استخراج گردد.(33) در زمان حضرت مهدی(علیه السّلام)، آتش فتنه ها و آشوب ها بیفسرد، رسم ستم و شبیخون و غارتگری برافتد و جنگ ها از میان برود.(34)
حضرت مهدی(علیه السّلام)، مردم جهان را از آشوبی بزرگ و همه گیر و سر در گم نجات بخشد.(35) در جهان، جای ویرانی نماند؛ مگر آن که امام مهدی(علیه السّلام) آنجا را آباد سازد.(36)
یاران قائم(علیه السّلام) به سراسر جهان پا نهند و همه جا قدرت را در دست گیرند. همه کس و همه چیز مطیع آنان شوند؛ حتی درندگان صحرا و مرغان شکاری، همه و همه، رضا و خشنودی آنان را بطلبند. شادی و شادمانی یافتن به این پیام آوردن دین و صلاح و عدالت، تا بدانجاست که قطعه ای از زمین بر قطعه ای دیگر مباهات کند که یکی از یاران امام مهدی(علیه السّلام) بر آنجا پا نهاده است.(37) هر یک از یاران قائم(علیه السّلام)، به نیرو چون چهل مرد باشد و دل آنان مانند پاره های پولاد. اگر کوه هایی از آهن بر سر راه آنان پیدا شود، آنها را بشکافند. (یاران قائم(علیه السّلام)، شمشیرهای خویش را بر زمین ننهند تا این که خدای عز و جل راضی شود)؛ «لَایَکُفُّونَ سُیُوفَهُمْ، حَتَّی یَرْضَی اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ».(38)
آری، هنگامی که جهان را فتنه و آشوب آکنده سازد و همه جا را غارتگری و فساد و ستم بپوشد، خداوند، مصلح بزرگ را بفرستد تا دژهای ضلالت و گمراهی را از هم فرو پاشد و فروغ توحید و انسانیت و عدالت را در دلهای تاریک و سنگ شده، بتاباند(39) و سرانجام، درباره سیرت اصلاحی امام مهدی(علیه السّلام)، به سخنان حضرت علي(علیه السّلام) می رسیم، در «نهج البلاغه»: شهادت پدر، در حق پسر: «چون مهدی در آید، هواپرستی را به خداپرستی بازگرداند، پس از آن که خداپرستی را به هواپرستی بازگردانده باشند. رأی ها و نظرها و افکار را به قرآن بازگرداند پس از آن که قرآن را به رأی ها و نظرها و افکار خود بازگردانده باشند ... او عُمّال و کارگزاران را مؤاخذه کند. زمین آنچه را در اعماق خویش دارد برای وی بیرون دهد و همه امکانات و برکات خویش را در اختیار او گذارد. آنگاه است که حضرت مهدی(عليه السلام) به شما نشان دهد که سیرت عدل کدام است و زنده کردن کتاب و سنّت چیست؟»(40)
ی - سیرت قضایی
در قضاوت ها و احکام حضرت مهدی(عليه السلام) و در حکومت وی، سر سوزنی ظلم و بیداد بر کسی نرود و رنجی بر دلی ننشیند.(41) امام مهدی(علیه السّلام)، بر طبق احکام خالص دینی (بدون توجه به آراء و افکار دیگران و فقها و علمای مذاهب)، حکم و حکومت کند.(42) حضرت مهدی(علیه السّلام)، میزان عدل را در میان مردم نهد و بدین گونه هیچ کس نتواند به دیگری ستمی کند.(43)
امام مهدی(علیه السّلام)، قضاوتی جدید آورد ... (44) حضرت مهدی(علیه السّلام) به حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم بیّنه و شاهد نطلبد. شیخ «مفید» می گوید: «چون قائم آل محمد(علیه السّلام) قیام کند، مانند حضرت داود(علیه السّلام) یعنی بر حسب باطن، قضاوت کند و بی هیچ نیازی به شاهد حکم دهد. خداوند حکم را به او الهام کند و او بر طبق اِلهام الهی حکم کند. حضرت مهدی(علیه السّلام)، نقشه های پنهانی هر گروه را بداند و به آنان آن نقشه‌ها را بگوید. امام مهدی(علیه السّلام)، دوست و دشمن خود را، با نگاه بشناسد».(45)،(46)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.