آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در وجه تشبيه «خورشيد پشت ابر» با «امام زمان(عج)» چند احتمال داده اند: 1. همانطور كه مردم منتظرند خورشید از پشت ابر خارج شود تا از آن نفع ببرند، مردم نيز منتظرند كه حضرت ظهور كند. 2. منكر حضرت در عصر غيبت همانند منكر وجود خورشيد در پشت ابرها است. 3. همانطور كه ابر مانع انتفاع خورشید نیست؛ غیبت نيز مانع انتفاع مردم از امام(عج) نمی شود. 4. همانطور كه خورشید گاهی از پشت ابر بیرون می آید و از آن استفاده مي برند، هر از چند گاهى نيز عده اى به محضر امام زمان(عج) شرفياب مى شوند و از وجودش استفاده مى برند.

در روايتى از امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در پاسخ به پرسش هاى اسحاق بن يعقوب چنين آمده است: «... وَ أَمَّا وَجْهُ الِانْتِفَاعِ بِي فِي غَيْبَتِي فَكَالانْتِفَاعِ بِالشَّمْسِ إِذَا غَيَّبَتْهَا عَنِ الْأَبْصَارِ السَّحَابُ»(1)؛ (... و اما كيفيت نفع بردن به وسيله من در زمان غيبتم به مانند نفع بردن به واسطه خورشيد است هنگامى كه ابرها او را از ديدگان مستور مى نمايند).
از اين حديث شريف وجوهى از شباهت ها بين خورشيد در پشت ابر و امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در عصر غيبت استفاده مى شود كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
1. همان گونه كه مردم، هر آن انتظار خارج شدن خورشيد از پس ابرها را دارند تا تمام و كامل از وجود و ظهورش استفاده ببرند، در ايام غيبت آن حضرت نيز مردم منتظر ظهور و خروج اويند و از ظهورش مايوس نمى گردند.
2. منكر وجود حضرت(عجل الله تعالی فرجه) در عصر غيبت همانند منكر وجود خورشيد است هنگامى كه در پشت ابرها از ديده ها پنهان گردد.
3. همان گونه كه ابر كاملا خورشيد را نمى پوشاند و نور خورشيد به زمين و زمينيان مى رسد غيبت هم مانع كاملى براى بهره دهى حضرت نيست و مردم در زمان غيبت حضرت را نمى بينند؛ اما از وجود او بهره مى برند. مثلاً توسل يكى از راه هاى بهره بردن از آن امام(عجل الله تعالی فرجه) است.
4. همان گونه كه در مناطقى كه هوا غالباً ابرى است گاهى خورشيد ابرها را مى شكافد و خود را از لابلاى آنها بيرون مى آورد و به عده اى از مردم نشان مى دهد. هر از چند گاهى نيز عده اى به محضر امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) شرفياب مى شوند و از وجودش استفاده مى برند و از اين راه وجود آن حضرت براى مردم به اثبات مى رسد.(2)