آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از مجموعه روايات استفاده مى شود كه برخى «توقيعات» به خط خود حضرت مهدي(عج) و برخى نيز به خط سفرا و با دستور امام زمان(عج) بوده است. به گفته ابو نصر هبة الله، توقيعات صاحب الامر(عج) به همان خطى كه در زمان امام حسن عسكرى(ع) صادر مى شد به وسيله عثمان بن سعيد و محمد بن عثمان براى شيعيان صادر گشته است.

درباره اينكه «توقیعات» حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه)، آيا به خط خود ايشان صادر شده است يا نه؟ بايد گفت: از مجموعه روايات استفاده مى شود كه برخى «توقيعات» به خط خود حضرت بوده و برخى نيز به خط سفرا و با دستور امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) نوشته شده است. در روايتي آمده كه: «اسحاق بن يعقوب مى گويد: توسط محمد بن عثمان عَمْري مسائل مشكلى را به ناحيه مقدسه فرستادم و جوابش را به دست خط مبارك امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) دريافت داشتم».(1)

محمد بن عثمان عَمْري مى گويد: «از ناحيه مقدسه توقيعى صادر شد كه خطش را خوب مى شناختم».(2) شيخ صدوق(رحمة الله عليه) نوشته است: «توقيعى كه به خط امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) براى پدرم صادر شد اكنون نزد من موجود است».(3) شيخ ابو عمرو عامرى مى گويد: «ابن ابى غانم قزوينى با جماعتى از شيعيان در موضوعى اختلاف و مشاجره نمودند و براى رفع نزاع، نامه اى به ناحيه مقدسه نوشته و جريان را به عرض رساندند. پس جواب نامه آنان به خط مبارك امام(عجل الله تعالی فرجه) صادر شد».(4)
از اين روايات معلوم مى شود كه توقيعات، قرائن و شواهد صدق به همراه داشته و يا اصحاب حضرت، دست خط او را مى شناختند و لذا مورد قبول آنان قرار مى گرفته است. ليكن در مقابل، رواياتى وجود دارد كه برخى توقيعات به خط حضرت نبوده؛ بلكه به خط سفيران و به امر حضرت نوشته شده است. ابو نصر هبة الله مى گويد: «توقيعات صاحب الامر(عجل الله تعالی فرجه) به همان خطى كه در زمان امام حسن عسكرى(عليه السلام) صادر مى شد به وسيله عثمان بن سعيد و محمد بن عثمان براى شيعيان صادر مى گشت».(5)،(6)