پاسخ اجمالی:
برخى مى گويند موضوع غيبت امام زمان(عج) ساخته برخى از اصحاب خصوصاً سفير اول امام زمان(عج) است؛ درحالی که پیامبر(ص) و سپس امام علي(ع) و ساير امامان(ع) به موضوع غيبت امام زمان(عج) اشاره كرده و وقوع آن را به مردم گوشزد كرده اند. پيامبر(ص) فرمود: «قائم از فرزندان من بر طبق عهدى كه به او مى رسد غايب مى شود...». امام صادق(ع) فرمود: «اگر خبر غيبت امام خود را شنيديد انكار نكنيد». موضوع غيبت امام(عج) آن چنان بين شيعيان شايع بود كه شعرا و نویسندگان حتی قبل از ولادت ایشان به آن پرداخته اند.
پاسخ تفصیلی:
برخى مى گويند: موضوع غيبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) ساخته و پرداخته برخى از اصحاب خصوصاً عثمان بن سعيد - كه نايب اول امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) بوده - است.
در پاسخ بايد گفت: اول كسى كه به موضوع غيبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) اشاره كرد رسول گرامى اسلام(صلى الله عليه و آله) و سپس امير المؤمنين(عليه السلام) و ساير امامان بوده اند. آنان غيبت او را پيش بينى كرده و وقوع آن را به مردم گوشزد كرده اند. پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) فرمود: «سوگند به خدايى كه مرا براى بشارت برانگيخت، قائم فرزندان من بر طبق عهدى كه به او مى رسد غايب مى شود، به طورى كه بيشتر مردم خواهند گفت: خداوند به آل محمد نيازى ندارد و ديگران در اصل تولد او شك مى كنند، پس هر كس زمان غيبت را درك كرد بايد دينش را نگهدارى كند ...».(1)
اصبغ بن نباته از امير المومنين(عليه السلام) نقل كرده كه فرمود: «آگاه باشيد كه آن جناب به طورى غايب مى شود كه شخص نادان خواهد گفت خدا به آل محمد احتياجى ندارد».(2) در روايتي امام صادق(عليه السلام) فرمود: «اگر خبر غيبت امام خود را شنيديد انكار نكنيد».(3)
لذا موضوع غيبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) آن چنان بين شيعيان شايع و رايج بود كه شعرا در شعرهايشان و مولفان در كتاب ها به آن پرداخته اند. از جمله كسانى كه قبل از ولادت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در مورد غيبت ايشان تاليف داشته اند عبارتند از:
1. على بن حسن بن محمد طائى طاطرى از اصحاب موسى بن جعفر(عليهماالسلام).(4)
2. على بن عمر اعرج كوفى از اصحاب موسى بن جعفر(عليه السلام).(5)
3. ابراهيم بن صالح از اصحاب موسى بن جعفر(عليه السلام).(6)
4. حسن بن على بن ابى حمزه معاصر امام رضا(عليه السلام).(7)
5. عباس بن هشام ناشرى اسدى از اصحاب امام رضا(عليه السلام).(8)
6. على بن حسن بن فضال از اصحاب امام هادى و عسكرى(عليهما السلام).(9)
7. فضل بن شاذان نيشابورى از اصحاب امام هادى و عسكرى(عليهماالسلام).(10)،(11)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.