آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ممکن است کسی بگوید خداوند، آگاه به نهان و آشکار بوده و مصالح بندگان را می داند، از این رو «دعا» و «نیایش» ضرورتی نداشته و باید راضی به مقدرات الهی بود. در پاسخ می توان گفت: بی شک خداوند به نهان و آشکار همه موجودات علم داشته و مصلحت آنان را می داند، اما ممکن است مصلحت مشروط به دعا باشد. از این رو امام صادق(ع) به «میسر بن عبدالعزیز» فرمودند: «با پروردگار خود نیایش کن؛ زیرا نزد خداوند منزلتی است که جز از طریق درخواست به آن نخواهی رسید و اگر فردی درخواست نکند، چیزی به او عطا نخواهد شد».

ممکن است کسی بگوید خداوند متعال، به نهان و آشکار جهان مطلع است و تمام مصالح بندگان را می داند، پس باید تسلیم و خاموش بوده و لب از «نیایش» فروبندیم. در پاسخ می گوییم: بی شک خداوند متعال به نهان و آشکار همه موجودات، حتّی از افکار درونی ما آگاه است و آنچه را مصلحت بداند انجام می دهد، اما باید توجه داشت که ممکن است بدون «دعا»، مصلحت در عطای چیزی نباشد، و مصلحت مشروط به «دعا» باشد.

«میسر بن عبدالعزیز» نقل می کند که امام صادق(علیه السلام) به من فرمود: «ای میسر! با پروردگار خود نیایش کن، و مگو هر چه می بایست بشود به قلم تقدیر و مشیت خداوندی انجام خواهد شد؛ زیرا نزد خداوند منزلت و مقامی است که جز از طریق درخواست به آن نخواهی رسید و اگر فردی لب از نیایش فروبندد و درخواست نکند، چیزی به او عطا نخواهد شد، پس سؤال و نیایش کن که مورد عطا و بخشش قرار خواهی گرفت. ای میسر! هیچ دری کوبیده نمی شود مگر آن که سرانجام به روی انسان گشوده شود».(1)،(2)