پاسخ اجمالی:
در ادعيه اي كه از اهل بيت(ع) به دست ما رسيده، خداوند به عنوان بهترين ذاكر و بهترين مذكور شناخته شده كه نمونه هايي از آن در دعاي «جوشن كبير» آمده است: 1ـ يَا خَيْرَ الذَّاكِرِين. 2ـ يَا خَيْرَ الْمَذْكُورِين. 3ـ يَا مَنْ ذِكْرُهُ حُلْو. 4ـ يَا مَنْ لَهُ ذِكْرٌ لَا يُنْسَى. 5ـ يَا مَنْ ذِكْرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاكِرِين. 6ـ يَا أَعَزَّ مَذْكُورٍ ذُكِرَ. 7ـ يَا خَيْرَ ذَاكِرٍ وَ مَذْكُور. و... از اين تعابير استنباط مي شود كه يكي از اسماي حُسناي خداوند، «ذاكر» و ديگري «مذكور» است.
پاسخ تفصیلی:
ذكر حق از آن جهت كه كمال وجودي است و هر كمال وجودي به نحو اعلي و اكمل براي خداوند ثابت است، حضرت باري تعالی كاملترين ذكر حق را خواهد داشت، چنانكه خداي سبحان از لحاظ ذاكر و ذكر و مذكور و نيز از جهت خلوص و دوام و ساير جهات دخيل در كمالِ ذكْر، جامع همه مراتب خواهد بود، لذا در ادعيه مأثور از اهل بيت(عليهم السلام) خداوند به عنوان بهترين ذاكر و بهترين مذكور شناخته شده كه نمونه هايي از آن در دعاي «جوشن كبير» ارائه مي شود:
در دعاي جوشن كبير كه حضرت امام سجاد(عليه السلام) از پدران گرامي خود از حضرت رسول(صلي الله عليه و آله و سلم) از جبرئيل امين(عليه السلام) نقل فرموده چنين آمده است:
1ـ يَا خَيْرَ الذَّاكِرِين 2ـ يَا خَيْرَ الْمَذْكُورِين 3ـ يَا مَنْ ذِكْرُهُ حُلْو 4ـ يَا مَنْ لَهُ ذِكْرٌ لَا يُنْسَى 5ـ يَا مَنْ ذِكْرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاكِرِين 6ـ يَا أَعَزَّ مَذْكُورٍ ذُكِرَ 7ـ يَا خَيْرَ ذَاكِرٍ وَ مَذْكُور.
از اين تعابير استنباط مي شود كه يكي از اسماي حُسناي خداي سبحان، «ذاكر» و ديگري «مذكور» است.
خير الذاكرين و خير المذكورين بودن خداوند با توحيد آثار و افعال منافات ندارد، چنانكه با توحيد اوصاف و ذات تنافي ندارد؛ زيرا ياد غير خدا اگر با سهو از خدا و نسيان اوست كه ذكر نيست و اگر با ياد اوست، غيري در بين نيست مگر آيات، مظاهر، مجالي، مرائي، مرايا و مانند آن كه ياد هر كدام از آنها ذكر آيتي از آيات خداست.
اگر ذاكر خدا باشد كه هرگز نسيان پذير نيست: «وَ ما کانَ رَبُّکَ نَسِيًّا»(1) و اگر ذاكر آيات تكويني او باشند؛ چون سراسر نظام كيان، هميشه به ياد او هستند و هيچ موجودي نيست كه لحظه اي از انقياد، تسبيح، سجود و رجوع به او باز ماند؛ پس صحيح است گفته شود: «يَا مَنْ لَهُ ذِكْرٌ لَا يُنْسَى».(2)،(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.