نقش «دعا و نیایش» در گستره علم خداوند؟

نقش «دعا و نیایش» در گستره علم خداوند به نهان و آشکار موجودات چیست؟

ممکن است کسی بگوید خداوند، آگاه به نهان و آشکار بوده و مصالح بندگان را می داند، از این رو «دعا» و «نیایش» ضرورتی نداشته و باید راضی به مقدرات الهی بود. در پاسخ می توان گفت: بی شک خداوند به نهان و آشکار همه موجودات علم داشته و مصلحت آنان را می داند، اما ممکن است مصلحت مشروط به دعا باشد. از این رو امام صادق(ع) به «میسر بن عبدالعزیز» فرمودند: «با پروردگار خود نیایش کن؛ زیرا نزد خداوند منزلتی است که جز از طریق درخواست به آن نخواهی رسید و اگر فردی درخواست نکند، چیزی به او عطا نخواهد شد».

تناقض گويي قرآن در تغيير ناپذيري کلام الهي!

قرآن در آيه 64 سوره يونس مي گويد: «براي کلمات خداوند تبديل وجود ندارد»، امّا در آيه 101 سوره نحل مي گويد: «و هنگامي که آيه اي را به جاي آيه اي ديگر تبديل کنيم»؛ آيا در اين آيات تناقض وجود ندارد؟!

موضوع این دو آيه متفاوت است؛ در آيه اول مراد از «کلمات»، «وعده هاي الهی» است که تخلّف ناپذير هستند. در آيه دوم سخن از «نسخ حکم» يک آيه و آوردن «حکمي جديد» توسط آيه اي ديگر است. لذا تناقضي بين اين آيات نيست. نسخ در منطق شرع، تغيير دادن حكمى و جانشين ساختن حكمى ديگر به جاى آن است؛ مانند تغيير قبله. نسخ در احكام، طبق «مصالح بندگان» است و آنچه نسخ می شود، حکمی از احکام الهی است که با گذر جامعه از مرحله ای منحط به به مرحله ای عالی با حکمی جدید و متناسب جایگزین می شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عليه و آله :

مرحبا بک يا ابا عبدالله ! يا زين السموات و الارضين.

آفرين بر تو اى ابا عبدالله ! اى زينت آسمان ها و زمين ها!

بحار الانوار 36/204