آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در سوره «بقره» به داستان نبرد لشکر طالوت(ع) و پیروزی آنان بر لشکر عظیم و مسلح جالوت اشاره شده است. این گروه اندک با صبر و شکیبایی توانستند جالوت و سپاهيان عظيمش را درهم بشكنند و «جالوت» نيز توسط «داوود(ع)» كشته شد و بنى اسرائيل توانستند زمين ها و مردم دربند خود را از سيطره و اسارت دشمن آزاد سازند. از دقت در آیاتی که به این ماجرا اشاره شده، استفاده می شود که انگیزه اين صبر و استقامت، توكّل بر خدا، ايمان به روز رستاخيز و پاداش هاى الهى بوده است.

هنگامى كه بنى اسرائيل بر اثر ظلم سلطانى به نام «جالوت» آواره و بيچاره شدند، دست به دامن «اشموئيل(علیه السلام)» زدند تا رئيس و فرماندهى براى جنگ با «جالوت» برايشان تعيين كند. او طى انتخاب حساب شده اى كه شرحش از موضوع اين بحث خارج است، جوانى به نام «طالوت(علیه السلام)» را براى اين كار برگزيد. هنگامى كه «طالوت(علیه السلام)»، لشكر عظيمى از بنى اسرائيل را براى جنگ با «جالوت» بسيج كرد، با فراست و هوشيارى كه خدا به او داده بود، دريافت كه اين لشكر انبوه، كارايى چندانى ندارد؛ زيرا افراد سُست اراده و كم طاقت بسيارى در ميان آنهاست كه نه تنها سبب تقويت آنها نخواهند شد، بلكه باعث تضعيف روحيه ديگران نيز مى شوند؛ لذا تصميم گرفت با آزمايش هاى متعددى آنها را تصفيه كند. پس از انجام اين كار، گروه محدودى بيشتر باقى نماند. آن گروه، از كمى نفرات خود نگران و ناراحت بودند و به يكديگر گفتند: ما امروز توان مقاومت در برابر لشكر عظيم جالوت را نداريم؛ ولى به گفته قرآن: «... قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ اَنَّهُم مُلاقُوا اللّهِ كَم مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِاِذنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصَّابِرينَ»(1)؛ (... كسانى كه علم به ملاقات خدا داشتند [و به روز رستاخيز معتقد بودند] گفتند: چه بسيار گروه هاى كوچكى كه به فرمان خدا بر گروه هاى عظيمى پيروز شدند و خداوند با صابران است). سپس، همين گروه، هنگامى كه در برابر «جالوت» و سپاهيان او قرار گرفتند، گفتند: «وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَينَا صَبْراً وَ ثَبِّتْ اَقدامَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى الْقَومِ الْكَافِرينَ»(2)؛ (پروردگارا! پيمانه صبر و شكيبايى و استقامت را بر ما بريز، گام هاى ما را استوار فرما و ما را بر جمعيت كافران پيروز نما). به اين ترتيب آنها نشان دادند كه با جمعيتى انبوه كه فاقد انگيزه و بى بهره از صبر و استقامت اند، در ميدان نبرد پيروز نخواهند شد، بلكه گروه اندك، اما مصمّم و شكيبا و ثابت قدم، مى توانند بر لشكرهاى عظيم پيروز گردد و سرانجام نيز چنين شد. اين گروه اندك به فرماندهى «طالوت(علیه السلام)»، توانستند «جالوت» و سپاهيان عظيمش را درهم بشكنند و «جالوت» نيز توسط داوود(عليه السلام) ـ كه آن روز جوانى نيرومند در لشكر طالوت بود ـ كشته شد و بنى اسرائيل توانست زمين ها و مردم دربند خود را از سيطره و اسارت دشمن آزاد سازند و به اين ترتيب درس ديگرى درباره اهمّيّت صبر و استقامت در تاريخ از خودشان به يادگار گذاشتند. از اين آيات استفاده مى شود كه انگيزه اين صبر و استقامت، توكّل بر خدا، ايمان به روز رستاخيز و پاداش هاى الهى بوده است. بعضى از روايات، تعداد اين گروه اندك را 313 نفر دانسته اند (همانند اصحاب بدر كه 313 نفر بودند) و جالب اين كه حضرت داوود(عليه السلام)، جوان كم سن و سال؛ اما نيرومند و با ايمان، با فلاخنى كه در دست داشت، پيشانى جالوت را نشانه گرفت و آن چنان ماهرانه، يكى دو سنگ پرتاب كرد كه درست بر پيشانى جالوت برخورد كرد. به محض برخورد سنگ، جالوت فريادى كشيد و از مركب فرو افتاد؛ لشكرش با مشاهده اين واقعه، با وحشتى فراوان، به سرعت فرار كرده و از هم فرو پاشيد؛ لشكرى كه طبق بعضى از روايات عددشان بالغ بر يكصد هزار نفر مرد مسلح به انواع سلاح بود.(3)