آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در سوره «عنکبوت» غفلت مشرکان عصر پیامبر(ص) را به نحو زیبایی به تصویر کشیده و در این خصوص می فرماید: «هنگامى كه بر كشتى سوار مى شوند و با طوفان هاى شديد دريا روبرو مى گردند خدا را با اخلاص مى خوانند؛ اما هنگامى كه خدا آنها را نجات مى دهد و به خشكى مى رساند، باز مشرك مى شوند». آرى! طوفان حوادث خطرناك، پرده هاى «غفلت» را كنار مى زند و چشم عقل را بينا مى سازد. گروهى بيدار مي شوند؛ ولى گروه بيشترى، تنها در همان لحظات بيدارند؛ اما بعد از پايان حادثه دوباره به همان راه سابق باز مى گردند.

قرآن مجيد درباره مشركان عصر پيامبر(صلى الله عليه و آله) كه گرفتار غفلت شديدى بودند و گاه از خواب غفلت بيدار مى شدند و به توحيد روى مى آوردند و گاه به كلى در منجلاب شرك غرق مى گشتند، مى فرمايد: «فَاِذَا رَكِبُوا فِى الْفُلْكِ دَعَوُ اللّهَ مُخلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَّمَا نَجَّاهُمْ اِلَى الْبَرّ اِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ»(1)؛ (هنگامى كه بر كشتى سوار مى شوند [و با طوفان هاى شديد و گرداب هاى وحشتناك و امواج كوه پيكر دريا روبرو مى گردند] خدا را با اخلاص مى خوانند [و بتها را به فراموشى مى سپارند]؛ اما هنگامى كه خدا آنها را نجات مى دهد و به خشكى مى رساند، باز مشرك مى شوند). آرى! طوفان حوادث خطرناك، پرده هاى «غفلت» و بى خبرى را كنار مى زند و چشم عقل را بينا و روشن مى سازد. گروهى اين بيدارى را مغتنم شمرده و به اصلاح خطاهاى خويش مى پردازند؛ ولى گروه بيشترى، تنها در همان لحظات بيدارند؛ اما بعد از پايان حادثه دوباره پرده هاى «غفلت» بر عقل و قلب آنها كشيده شده و به همان راه سابق باز مى گردند.
بعضى از مفسران در ذيل اين آيه نقل كرده اند: «مشركان عرب به هنگام سفر دريا، بعضى از بتها را با خود مى بردند تا حافظ و نجات دهنده آنها باشد؛ اما هنگامى كه با خطر روبرو مى شدند و امواج كوه پيكر دريا را مى ديدند كه كشتى آنها را همچون پر كاهى، جابه جا مى كند، بتها را به دريا مى ريختند و صداى آنها به «يا اللّه يا اللّه» بلند مى شد».(2)،(3)