آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در سوره «عنکبوت» داستان انحراف سه تن از افراد زمان حضرت موسی(ع) را اشاره كرده که به دلیل استکبار مورد غضب خداوند قرار گرفتند و هلاک شدند. «قارون» که ثروت باد آورده اش را دلیل بر عظمت خود در پیشگاه خدا می پنداشت پیوسته به خود می بالید و متکبر و مغرور بود، «فرعون» که بر تخت سلطنت نشسته و از مردم انتظار داشت او را خدای بزرگ بدانند و «هامان» وزیر فرعون که به تصریح قرآن دچار کبر و غرور شدیدی بود. این سه نفر عليه حضرت موسی(ع) متحد شده به مبارزه برخاستند؛ اما سرانجام هلاك شدند.

قرآن در داستان حضرت موسی(علیه السلام) عامل اصلى، يا يكى از عوامل اصلى انحراف و گمراهى و بدبختى فرعون، قارون و هامان را تكبّر دانسته، مى‏ فرمايد: «وَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ لَقَدْ جَائَهُمْ مُوسى‏ بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِى الْارْضِ وَ مَا كَانُوا سَابِقِينَ»(1)؛ (ما «قارون» و «فرعون» و «هامان» را نيز هلاك كرديم؛ موسى با دلايل روشن به سراغ آنها آمد؛ ولى آنها در زمين استكبار و برترى‏ جويى كردند [به همين دليل تسليم حق نشدند و ما آنها را هلاك كرديم] و آنها نتوانستند بر خدا پيشى گيرند [و از چنگال عذاب الهى فرار كنند]).
قارون مرد ثروتمندى بود كه ثروت بادآورده‏ اش را دليل بر عظمت خود در پيشگاه خدا مى‏ پنداشت و معتقد بود بر اثر لياقتش داراى اين ثروت عظيم شده، پيوسته به خود مى‏ باليد و با كبر و غرور خوشحالى مى‏ كرد و اصرار داشت با نمايش ثروت، فقيران و تهيدستان را هر چه بيشتر تحقير كند، هر چه به او نصيحت كردند كه اين ثروت را وسيله‏ اى براى وصول به سعادت اخروى قرار دهد در او اثر نكرد، چرا كه غرور و كبر به او اجازه نمى‏ داد واقعيّتهاى زندگى را ببيند و اين امانت‏هاى الهى را - كه چند روزى در دست اوست - به صاحبانش بسپارد!
فرعون كه بر تخت سلطنت نشسته بود، گرفتار غرور و تكبّر بيشترى بود او حتّى قانع به اين نبود كه مردم او را پرستش كنند، مايل بود كه او را «رَبِّ اَعْلَى»؛ (خداى بزرگ) بدانند!
«هامان» وزير مقرّب فرعون - كه در تمام مظالم و ستمها يار و ياور او بود بلكه اين امور به دست او انجام مى‏ شد - نيز به تصريح قرآن گرفتار كبر و غرور شديدى بود و هر سه دست به دست هم دادند و با پيامبر بزرگ خدا حضرت موسى(عليه السلام) به مبارزه برخاستند و در زمين فساد كردند و سرانجام گرفتار شديدترين عذاب الهى شدند، فرعون و هامان در ميان امواج نيل - كه سرمايه اصلى قدرت آنها بود - نابود شدند و قارون با گنجهايش در زمين فرو رفت.(2)