آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن دراین باره مي فرمايد: «اما قوم عاد به ناحق در زمین استکبار جستند و گفتند: چه کسی از ما نیرومندتر است؟ آیا آنها نمی دانستند خداوندی که آن ها را آفریده از آنان قوی تر است؟!» با دقت در این آیات متوجه می شویم که عامل اصلی بدبختی قوم عاد استکبار است؛ چرا که اين صفت رذیله سبب شد که خود را قوی ترین موجود جهان بدانند و حتی قدرت خدا را فراموش کنند و در نتیجه آیات الهی را انکار نمایند.

خداوند عامل اصلی بدبختی قوم عاد را استكبار دانسته و مى‏ فرمايد: «فَامَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِى الْاَرضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قَالُوا مَنْ اشَدُّ مِنّا قُوَّةً اوَ لَمْ يَرَوا انَّ اللَّهَ الَّذِى خَلَقَهُمْ هُوَ اشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ»(1)؛ (امّا قوم عاد به ناحق در زمين استكبار جستند و گفتند: چه كسى از ما نيرومندتر است؟ آيا آنها نمى‏ دانستند خداوندى كه آنها را آفريده از آنان قویتر است؟! آنها [به خاطر اين پندار] پيوسته آيات ما را انكار مى‏ كردند).
صفت رذيله استكبار سبب شد كه به راستى خود را قوى‏ترين موجود جهان بدانند و حتّى قدرت خدا را فراموش كنند و در نتيجه آيات الهى را انكار نمايند و ميان خود و حقّ، مانع بزرگى ايجاد كنند. جالب اينكه آيه بعد از آن (آيه 16 سوره فصّلت) نشان مى‏ دهد كه خدا براى تحقير اين متكبّران لجوج آنها را به وسيله تندبادى شديد و هول‏ انگيز در روزهاى شوم پرغبارى (كه اجساد آنها را مانند پر كاه به اين سو و آن سو پرتاب مى‏ كرد) مجازات نمود!
آرى تكبّر، حجابى است كه به انسان اجازه نمى‏ دهد حتّى برترى قدرت خدا را بر نيروى ناچيز خودش ببيند و باور كند!
تعبير «بِغَيْر الْحَقِّ» در واقع قيد توضيحى است؛ چرا كه تكبّر و استكبار براى انسانها در هر حال حق نيست و سزاوار نمى‏ باشد، اين قبايى است كه بر قامت انسانها نارساست، بزرگى تنها شایسته خداست و بس!(2)