آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

روایاتی وجود دارد که برای برخی از تعزیرات عدد معینی بیان نموده است. از جمله روایتی از امام صادق(ع) که در مورد برده اى كه به انسان آزادى افترا و بهتان زده بود فرمودند: «چنين شخصى مستحق هفتاد و نه، يا هفتاد و هشت، تازيانه است». روايت مذكور مقدار تعزير جرمهايى كه متناسب با قذف است را معيّن نموده است. در اين گروه از روايات، در مورد برخى از مصاديق تعزير اعداد خاصّى ديده مى شود.

گروهی از روایات به دست ما رسیده است که برای برخی از تعزیرات عدد معینی بیان نموده است. از جمله:
1ـ امام صادق(عليه السلام) در مورد برده اى كه به انسان آزادى افترا و بهتان زده بود فرمودند: «يُجْلَدُ حَدّاً اِلاّ سَوْطاً اَوْ سَوْطَيْنِ»(1)؛ (چنين شخصى مستحق هفتاد و نه، يا هفتاد و هشت، تازيانه است). روايت مذكور مقدار تعزير جرمهايى كه متناسب با قذف است را معيّن نموده است.
2ـ حضرت على(عليه السلام) مى فرمايد: «مَنْ قالَ لاَخيهِ الْمُسْلِمِ «يا فاجِرُ»، اَوْ «يا كافِرُ» اَوْ «يا خَبيثُ» اَوْ «يا فْاسِقُ»، اَوْ «يا مُنافِقُ» اَوْ «يا حِمارُ»، فَاضْرِبُوهُ تِسْعَةً وَ ثَلاثينَ سَوْطاً»(2)؛ (هر كس به برادر مسلمان خود يكى از جملات بالا را بگويد، بايد او را سى و نه تازيانه زد).
3ـ اسحاق بن عمّار از امام هفتم(عليه السلام) در مورد شخصى كه با حيوانى آميزش كرده بود چنين روايت مى كند: «اِنْ كانَتِ الْبَهيمَةُ لِلْفاعِلِ ذُبِحَتْ، فَاِذا ماتَتْ اُحْرِقَتْ بِالنّارِ وَ لَمْ يُنْتَفَعُ بِها وَ ضُرِبَ هُوَ خَمْسَةٌ وَ عِشْرينَ سَوْطاً رُبْعُ حَدِّ الزّانى»(3)؛ (اگر حيوان مذكور متعلّق به خود آن شخص باشد، بايد كشته شود، و پس از مرگ لاشه آن را سوزانده، تا هيچ استفاده اى از آن نبرند، و فاعل بيست و پنج ضربه شلاّق، يك چهارم حدّ زنا، تعزير مى شود).
4ـ محمّد بن مسلم از امام باقر(عليه السلام) پرسيد: اگر مردى با همسرش در حال عادت ماهانه [از طريق متعارف] آميزش كند، چه حكمى دارد؟ امام در پاسخ فرمودند: «يَجِبُ عَلَيْهِ فى اسْتِقْبالِ الْحَيْضِ دينارٌ، وَ فِى اسْتِدْبارِه نِصْفُ دينار. قالَ: جُعِلْتُ فِداكَ يَجِبُ عَلَيْهِ شَىْءٌ مِنَ الْحَدِّ؟ قالِ: نَعَمْ، خَمْسٌ وَ عِشْرُونَ سَوْطاً...»(4)؛ (اگر در روزهاى اوّل عادت باشد كفّاره اش يك دينار، و در روزهاى پايانى نصف دينار كفّاره آن است. عرض كردم: جانم به فدايت باد، آيا مجازاتى هم دارد؟ امام فرمود: بيست و پنج تازيانه نيز مى خورد).
5ـ امام صادق(عليه السلام) در پاسخ سؤال مفضّل بن عمر در مورد زن و شوهرى كه در حال روزه (ماه رمضان) آميزش كرده بودند، فرمود: «اِنِ اسْتَكْرَهَها فَعَلَيْهِ كَفّارَتانِ وَ اِنْ كانَتْ طاوَعَتْهُ فَعَلَيْهِ كَفّارَةٌ وَ عَلَيْها كَفّارَةٌ، وَ اِنْ كانَ اَكْرَهَها فَعَلَيْهِ ضَرْبُ خَمْسينَ سَوْطاً نِصْفُ الْحَدِّ وَ اِنْ كانَتْ طاوَعَتْهُ ضُرِبَ خَمْسَةٌ وَ عِشْرينَ سَوْطاً، وَ ضُرِبَتْ خَمْسَةٌ وَ عِشْرينَ سَوْطاً»(5)؛ (اگر شوهر زنش را مجبور كرده باشد، بايد دو كفّاره روزه را بجا آورد، و پنجاه تازيانه نيز مى خورد، و چنانچه اين كار با موافقت زوجه صورت گرفته هر كدام يك كفّاره دارند، و بيست و پنج تازيانه نيز مى خورند).
6ـ ابو مخلد سراج از امام صادق(عليه السلام) چنين نقل مى كند: «قَضى اَميرُالْمؤْمِنينَ(عَلَيْهِ السَّلَام‏) فى رَجُل دَعا آخَرَ اِبْنَ المَجْنُونَ. فَقالَ لَهُ الاْخَرُ اَنْتَ ابْنُ الْمَجْنُونِ، فَاَمَرَ الاَوَّلَ اَنْ يُجَلِّدَ صاحِبَهُ عِشْرينَ جَلْدَة وَ قالَ: اِعْلَمْ اِنَّهُ مُسْتَعْقِبٌ مِثْلَها عِشْرينَ. فَلَمّا جَلَّدَهُ اَعْطى الْمَجْلُودَ السَّوْطَ فَجَلَّدَهُ عِشْرينَ نَكالا يَنْكُلُ بِهِما»(6)؛ (حضرت على(عليه السلام) در مورد شخصى كه ديگرى را «فرزند ديوانه» خوانده بود، و طرف مقابل نيز همين جمله را به وى گفته بود چنين قضاوت كرد: به شخص اوّل دستور داد كه ديگرى را بيست ضربه تازيانه بزند. ضمن اين كه به وى گوشزد كرد همين مجازات در انتظار تو نيز مى باشد. پس از اين كه مجازات انجام شد، حضرت تازيانه را به شخص دوم سپرد، و او نيز بيست شلاّق بر بدن شخص اوّل نواخت).
7ـ عبداللّه بن سنان در مورد دو مردى كه در يك بستر خوابيده بودند، از امام صادق(عليه السلام) چنين نقل مى كند: «يُجْلَدانِ غَيْرَ سَوْط واحِد»(7)؛ (مجازات آنها نود و نه تازيانه است).
8ـ منصور بن حازم از امام صادق(عليه السلام) مى پرسد: مرد مسلمان متأهّلى بدون اجازه همسر مسلمانش، با زنى از اهل كتاب ازدواج مى كند، حكمش چيست؟ امام در پاسخ مى فرمايد: «يُفَرَّقُ بَيْنَهُما. قالَ قُلْتُ: فَعَلَيْهِ اَدَبٌ؟ قالَ: نَعَمْ اِثْنا عَشَرَ سَوْطاً وَ نِصْفٌ ثُمْنُ حَدِّ الزّانى...»(8)؛ (آن دو بايد از هم جدا شوند. منصور بن حازم مى گويد: عرض كردم آيا مجازاتى هم دارد؟ امام فرمود: بله، یک هشتم حدّ زنا، يعنى 12 و نیم تازيانه بر بدن او نواخته مى شود).
9ـ طبق روايتى، امام على(عليه السلام) مردى را دستگير كرد كه مشغول تمتّعات جنسى (بدون آميزش) با زن بيگانه اى بود. آن مرد را نود و هشت تازيانه زد.(9)
10ـ موسى بجلى از امام صادق(عليه السلام) نقل مى كند كه حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) مرد و زن نامحرمى را در خانه اى كه هيچ كس ديگر در آنجا نبود دستگير نموده، و نود و نه، يا نود و هشت تازيانه بر آنها جارى كرد.(10)
11ـ طبق برخى روايات شخصى كه در ماه رمحدودضان شرب خمر كرده، علاوه بر حدّ شرب خمر، بيست تازيانه جهت هتك حرمت ماه مبارك خورده است.(11)
12ـ طبق برخى روايات شخصى كه به ديگرى بگويد: «اى يهودى» مستحق 20 تازيانه است.(12)
13ـ اگر شخصى ديگرى را با جمله: «يا مخنث» خطاب كند، نيز 20 تازيانه مى خورد.(13)
14ـ كسى كه در ماه رمضان، بدون عذر شرعى روزه اش را افطار كند 39 تازيانه مى خورد.(14)
15ـ چنانچه شخصى از اهل كتاب مسلمانى را قذف كند، علاوه بر حدّ قذف، هفتاد و نه ضربه شلاّق نيز به عنوان تعزير بر وى جارى مى گردد.(15)
خلاصه اين كه در اين گروه از روايات، كه منحصر به آنچه ذكر شد نمى باشد، در مورد برخى از مصاديق تعزير اعداد خاصّى ديده مى شود.(16)