پاسخ اجمالی:
اسلام آمادگى نظامى را براى جلوگيرى از جنگ و نه هجوم به دیگران خواسته است؛ لذا اگر دشمنِ حمله كننده درخواست صلح كرد بايد پذيرفت. اسلام به سربازانش اجازه آغاز هيچ جنگى را نداده و در تمام جنگ‌ها گلوله اوّل را دشمن شليك كرده است. اسلام تنها در مقابل كسانى كه با مسلمانان مبارزه كنند، اجازه جنگ داده و در برابر هجوم آنها بايد به اندازه دفع شرّ و ظلم آنها اكتفا كرد و تقوا را حتّى در ميدان جنگ، بايد رعايت كرد.
پاسخ تفصیلی:
درباره ارتباط جهاد و رحمت اسلامى عده‌اي سؤال مي‌كنند كه چرا اسلام _ كه آن را آئين رحمت معرّفى مى‌كنيد _ جهاد را تشريع كرده و به مسلمانان اجازه مى‌دهد به ديگران هجوم ببرند و آنها را به قتل برسانند؟ آيا جنگ خشونت نيست؟ اگر خشونت است، چرا تجويز شده است؟
براى پاسخ به اين سؤال، لازم است ديدگاه قرآن مجيد را پيرامون جهاد به دست آوريم تا معلوم شود كه آيا جهاد اسلامى نوعى خشونت است يا با رحمت اسلامى سازگار مى‌باشد؟ براى اين منظور كافى است آياتى از قرآن را مورد مطالعه قرار دهيم:
اوّل و دوم: آمادگى نظامى براى جلوگيرى از جنگ
به آيات 60 و 61 سوره «انفال» توجّه كنيد: «وَ اَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ»؛ (اى مسلمانان! هر نوع نيرو و توانى داريد [اعم از توانايى‌هاى اقتصادى، نظامى، تبليغاتى، اجتماعى و مانند آن] براى مقابله با دشمنان آماده سازيد). «تُرْهِبُونَ بِه عَدُوَّ اللّهِ وَ عَدُوَّكُمْ»؛ امّا نه براى هجوم به دشمن و آغاز جنگ توسّط شما؛ بلكه براى اين كه فكر جنگ را از سر دشمن خارج سازيد و با آمادگى بالاى شما انديشه جنگ در نطفه خفه شود.
در حقيقت، اسلام مى‌خواهد با ايجاد آمادگى عالى مسلمانان، ريشه جنگ را بخشكاند و زمينه درگيرى و خونريزى را از بين ببرد؛ اسلام مى‌گويد: «قوى و نيرومند و پرقدرت باش، تا دشمن حتّى فكر جنگ و حمله را در سر نپروراند» آيا چنين آئينى، آئين خشونت است؟
در آيه بعد مى‌خوانيم: «وَ اِنْ جَنَحُوا لِلسِّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ اِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ»؛ در این آیه دستور داده شده که اگر دشمن دست به حمله زد و با توان بالاى نظامى شما روبرو شد و پرچم صلح را برافراشت و تقاضاى صلح و آشتى كرد، شما نيز از درِ صلح در آييد و با آنها پيمان صلح ببنديد؛ چرا كه هدف اسلام درگيرى و خشونت و جنگ و خونريزى نيست و اكنون كه دشمن از كار خود پشيمان گشته و آماده صلح و آشتى است، جنگ را رها كنيد و آتش‌بس را بپذيريد.
خلاصه اين كه، بينش اسلام در مورد جنگ، يك تفكّر پيشگيرانه است و اگر مؤثّر نشد و جنگ رخ داد، از هر فرصت مناسبى براى قطع جنگ بهره مى‌جويد. بدين جهت، اسلام به سربازانش اجازه آغاز هيچ جنگى را نداده و در تمام جنگ‌هاى اسلامى گلوله اوّل را دشمن شليك كرده است. آيا اين ديدگاه در مورد جهاد، آميخته با خشونت است، يا نهايت رأفت و رحمت؟!
سوم: محدوده جهاد و آداب آن
در آيه شريفه 194 سوره «بقره» نيز مى‌خوانيم: «فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى عَلَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ اعْلَمُوا اَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقينَ» طبق آنچه در اين آيه شريفه آمده اوّلاً: تنها در مقابل كسانى كه به مقابله و مبارزه با شما اقدام مى‌كنند، اجازه جنگ داده شده است؛ ثانياً: در هجوم بر آنها بايد به اندازه‌اى كه شرّ و ظلم آنها دفع مى‌شود قناعت كنيد و پا را فراتر نگذاريد و ثالثاً: تقوا و خويشتندارى را، حتّى در ميدان جنگ و خونريزى، از دست ندهيد و بدانيد كه خداوند با تقواپيشه‌گان است.
در حقيقت قانون جهاد اسلام چيزى است كه همه عقلاى جهان آن را قبول دارند و به آن عمل مى‌كنند. آيا هيچ عاقلى اجازه مى‌دهد كه انسان در مقابل هجوم دشمن تسليم شود، تا مسلّط بر جان و مال و ناموس او گردد؟ هرگز!؛ بلكه تمام عقلا، همان منطق بازدارنده قرآن را توصيه مى‌كنند.
چهارم: ترك جهاد مساوى با ويرانى عبادتگاه‌هاست؟
خداوند متعال در آيه شريفه 40 سوره «حج»، يكى از فلسفه‌هاى جهاد را چنين بازگو مى‌كند: «وَ لَوْلاَ دَفْعُ اللهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَوَاتٌ وَ مَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللهِ كَثِيراً وَ لَيَنصُرَنَّ اللهُ مَنْ يَنصُرُهُ إِنَّ اللهَ لَقَوِىٌّ عَزِيزٌ»؛ (اگر خداوند از مؤمنان دفاع نكند و از طريق اذن جهاد، بعضى را به وسيله بعضى دفع ننمايد، ديرها و صومعه‌ها و معبدهاى يهود و نصارا و مساجدى كه نام خدا در آن بسيار برده مى‌شود ويران مى‌گردد).
آرى اگر افراد با ايمان و غيور دست روى دست بگذارند و تماشاچى فعاليّت‌هاى ويرانگرانه طاغوت‌ها و مستكبران و افراد بى‌ايمان و ستمگر باشند و آنها ميدان را خالى ببينند، اثرى از معابد و مراكز عبادت الهى نخواهند گذارد؛ چرا كه معبدها جاى بيدارى است و محراب ميدان مبارزه و جنگ است و مسجد در برابر خودكامگان سنگر است و اصولاً هرگونه دعوت به خداپرستى بر ضدّ جبّارانى است كه مى‌خواهند مردم همچون خدا آنها را بپرستند! و لذا اگر آنها فرصت پيدا كنند تمام اين مراكز را با خاك يكسان خواهند كرد.
جالب اينكه طبق آنچه در آيه مورد بحث آمده، جهاد اسلامى نه تنها ضامن بقاى عبادتگاه‌هاى اسلامى است؛ بلكه در سايه آن، عبادتگاه‌هاى تمام اديان الهى حفظ مى‌شود.(1)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.