آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اصلِ استفاده از سلاحِ تهديد براي اجبار مردم به جهاد كار صحيحي است و حكومت اسلامى چنين حقي دارد؛ ولى اين كار تَبَعات زيادى دارد كه احياناً به خلاف شرع منجر مى شود كه نمونه آن، كار «حَجّاج» بود كه گناهكار و بى گناه را از دم شمشير گذراند. علاوه بر اين، این کار بذر بدبينى را نسبت به قوانين الهى و احكام اسلام در دلها مى پاشد و سبب ارتداد و پشت كردن آنها به اسلام و قرآن مي شود.

بعضی ها شبهه ای را مطرح می کنند که اگر حضور در ميدان جهاد در مقابل دشمنان اسلام و حكومت اسلامى واجب است؟ پس چرا امام علی(عليه السلام) مردم را بر جهاد اجبار نكرد و از نيروى قهرى استفاده ننمود؟
پاسخ اين سؤال، با ذكر يك نكته روشن مى شود و آن اين كه: اصلِ اين كار صحيح است و حكومت اسلامى حق دارد در اين گونه موارد از زور استفاده كند؛ ولى اين كار تَبَعات زيادى دارد كه احياناً به خلاف شرع منجر مى شود كه نمونه آن، همان كار «حَجّاج» است؛ يعنى گناهكار و بى گناه را از دم شمشير گذراندن. به علاوه اين گونه واكنش هاى شديد در برابر متخلّفان، بذر بدبينى را نسبت به قوانين الهى و احكام اسلام در دلها مى پاشد؛ چرا كه همه مردم تحمّل پذيرش اين روش را ندارند و اى بسا اين گونه فشارها سبب ارتداد و پشت كردن آنها به اسلام و قرآن شود. به همين دليل هرگز پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) از اين روش استفاده نكرد و حتّى در زمان خلفا نيز كسى جرأت نمى كرد، با اين طريق مردم را به ميدان جهاد بفرستد. رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و همچنين اميرمؤمنان على(عليه السلام) - كه دقيقاً در خط او گام برمى داشت - از طريق تشويق مردم و گاه تهديد به عذاب الهى، آنها را براى رفتن به ميدان جنگ بسيج مى كردند.(1)