آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

پيامبر اكرم(ص) وقتي سخن از جنگ مي شد هيچ ترس و نگراني در چهره اش ديده نمي شد؛ اما وقتي سخن از قيامت و مسئله مرگ مي ‏شد، رنگ چهره مباركشان تغيير مي‏ كرد. اميرالمؤمنين(ع) مي فرمود: در شب جنگ بدر كه ديگران احساس خطر مي ‏كردند، رسول خدا(ص) پاي درختي ايستاد و تا صبح عبادت كرد. گويا فردا هرگز جنگي در پيش نيست! اما وقتي سخن از مرگ و عقبات پس از آن بود، صورتشان سرخ مي ‏شد گويا آن حضرت جهنم را مي ديد.

وقتي سخن از قيامت و مسئله مرگ، حشر، صراط، حساب و محكمه عدل خدا فرا مي ‏رسيد، حضرت رسول(صلي الله عليه و آله و سلم) (مثل اينكه خبر حمله مي‏ دهد)؛ «كَأَنَّهُ مُنْذِرُ جَيْش‏» مانند كسي كه براي لشگر خبر حمله بياورد برخورد مي ‏كرد و آنگاه كه مي ‏خواست از قيامت خبر دهد و از جهنم سخن بگويد رنگ چهره مباركشان تغيير مي‏ كرد: «تَحْمَارُّ وَجْنَتَاه‏».
وقتي انسان مي ‏ميرد قيامت صغراي وي برپا مي ‏شود(1)؛ ولي معلوم نيست قيامت چه وقت است؛ چون ناگهان مي‏ بيند وضع عوض شده و در عالم ديگري است، كسي را نمي ‏شناسد و آنچه را كه مي ‏شناخته پشت سر گذاشته است. اگر انسان را دفعتاً از مشرق زمين به مغرب يا بالعكس ببرند طوري نيست، بالاخره آنجا هم همين مردم ‏اند و نظام حاكم بر شرق با نظام حاكم بر غرب يكي است، آفتاب و ماه است، مردم هستند، زندگي است، با تفاوتي مختصر؛ امّا انسان با مردن ناگهان وارد عالمي مي ‏شود كه هيچ ارتباطي با عالم دنيا ندارد و مسائل ديگري در آنجا مطرح است.
لذا فرمود: در بامداد يا در شامگاه وارد قيامت مي ‏شويد: «وَ يَذْكُرُ السَّاعَةَ وَ قِيَامَهَا ... يَقُولُ صَبَّحَتْكُمُ السَّاعَةُ مَسَّتْكُمُ السَّاعَة» ولی بسياري از افراد خودشان را فريب مي ‏دهند. باز فرمود: اينها نمي ‏دانند كه در آنجا چه كالايي و حرف چه كسي خريدار دارد و آنجا از انسان چه مي‏ خواهند. در ادامه فرمود: «مَنْ تَرَكَ مَالًا فَلِأَهْلِهِ وَ مَنْ تَرَكَ دَيْناً فَعَلَيَّ وَ إِلَي‏»(2)؛ (اي مردم هر كس بعد از مرگ، مال حلالي به جاي گذاشت مال ورثه اوست و اگر دَين و قرض و عائله بي ‏سرپرستي دارد، من او را تأمين مي‏ كنم).
در اسلام، حدود هفتاد الي هشتاد جنگ واقع شده است، با همه ضعفي كه مسلمانان داشتند و همه جنگها، جنگ نابرابر بود، آيا حضرت وقتي مي ‏خواستند اعلام جنگ كنند، صورتشان سرخ مي ‏شد؟ مسلمانان به نصف خرما قناعت مي ‏كردند و مشركان شتر مي ‏كشتند و مي‏ خوردند. اينها پوست خرما و آنها كباب مي ‏خوردند. اينها پياده بودند و آنها سواره، اينها بي‏ سلاح بودند و آنها مسلح. مثلا ً در جنگ بدر كه اولين جنگ مسلحانه بود، وضعيت طرفين قابل قياس نبود؛ اما حضرت محمد(صلي الله عليه و آله و سلم) كه فرماندهي اين جنگ نابرابر را بر عهده داشت هرگز صورتشان سرخ نمي ‏شد.
اميرالمؤمنين(سلام‏ الله‌ عليه) نيز فرمود: در شب جنگ بدر كه ديگران احساس خطر مي ‏كردند، رسول خدا پاي درختي ايستاد و تا صبح عبادت كرد. گويا فردا هرگز جنگي در پيش نيست!(3) اما وقتي سخن از مرگ و عقبات پس از آن است، صورتشان سرخ مي ‏شود: «تَحْمَارُّ وَجْنَتَاه‏» آن حضرت گويا جهنم را مي ديد، قرآن كريم مي‏ فرمايد: «کَلاَّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقينِ * لَتَرَوُنَّ الْجَحيمَ»(4)؛ (اگر يقين پيدا كرديد جهنم و آتش جهنم را مي‏ بينيد).(5)