آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

عبارت «اصطناع معروف» یعنی «قرض الحسنه» که يكى از مهمترين كارهاى عاطفى در جامعه بشرى است و در روایات اسلامی از صدقه هم برتر و مهم تر شمرده شده است؛ به همين جهت در روايتى وارد شده است كه صدقه 10 حسنه و ثواب دارد و قرض الحسنه 18 ثواب دارد. زیرا قرض الحسنه نخست نياز نيازمندى را برطرف مى كند، از سوی دیگر آبروى افراد نيازمند را نیز حفظ مى كند، بنابراين هم رفع نياز مى كند و هم حفظ آبرو.
 

منظور قرض الحسنه است(1) كه يكى از مهمترين كارهاى عاطفى در جامعه بشرى است؛ بلكه از صدقه هم برتر و مهم تر است، به همين جهت در روايتى وارد شده است كه صدقه 10 حسنه و ثواب دارد و قرض الحسنه 18 ثواب دارد.(2) و شايد دليلش اين باشد كه قرض الحسنه دو كار مى كند:
نخست اينكه نياز نيازمندى را برطرف مى كند كه اين بين صدقه و قرض الحسنه مشترك است.
دوم اينكه آبروى افراد نيازمند آبرومندى كه براى حفظ آبروى خويش، حاضر به قبول صدقه نيستند را حفظ مى كند، بنابراين هم رفع نياز مى كند و هم حفظ آبرو.
و امّا اختصاص عدد مذكور شايد بدين جهت باشد كه هر كار خيرى، به مضمون «مَنْ جاءَ بِالحَسَنةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثالِها» 10 حسنه دارد(3) و چون قرض دهنده دو كار خير كرده است (رفع نياز و حفظ آبرو) بنابراين استحقاق بيست حسنه دارد ولى چون پول وام به او باز مى گردد، دو حسنه از آن كم مى شود، لذا قرض الحسنه 18 حسنه دارد و صدقه 10 حسنه، چون در صدقه يك كار خير بيشتر انجام نشده است.(دقّت فرماييد)(4)