آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام صادق(ع) درباره این اثر «ربا» که یکی از علل تحریم آن است می فرماید: «اگر رباخوارى حلال بود، مردم كارهاى مفيد تجارى و هر آنچه را كه به آن احتياج داشتند ترك مى كردند؛ به همين جهت خداوند ربا را حرام كرد تا مردم به سوى كارهاى حلال و تلاش هاى اقتصادى مفيد بروند و وام فقط به صورت قرض الحسنه باقى بماند».

«ربا» سبب مى شود كه مردم از تجارت ها و معامله هاى مفيد و سودمند، اما پرزحمت و حلال، روى گردان شده، جذب اين معامله فاسد، پردرآمد، كم زحمت و حرام بشوند.
در اين زمينه روايات متعددى وارد شده است، مانند این حدیث: «عَنْ هِشامِ بنِ الْحَكَمِ اَنَّهُ سَأَلَ اَباعَبْدِالله(عليه السلام) عَنْ عِلَّةِ تَحْريمِ الرِّبا فَقالَ: انَّهُ لَوْ كانَ الرِّبا حَلالا لَتَرَكَ النّاسُ التِّجاراتِ وَ ما يَحْتاجُونَ اِلَيْهِ فَحَرَّمَ اللهُ الرِّبا لِتَنْفِرَ النّاسُ مِنَ الْحَرامِ اِلَى الْحَلالِ وَ اِلَى التِّجاراتِ مِنَ الْبَيْعِ وَ الشِّراءِ فَيَبْقى ذلِكَ بَيْنَهُمْ فِى الْقَرْضِ»(1)؛ (هشام بن حكم ـ كه يكى از اصحاب معروف امام صادق(عليه السلام) است ـ از آن حضرت پرسيد: چرا ربا حرام شده است؟ حضرت فرمودند: اگر رباخوارى حلال بود مردم كارهاى مفيد تجارى و هر آنچه را كه به آن احتياج داشتند(2) ترك مى كردند؛ به همين جهت خداوند ربا را حرام كرد تا مردم به سوى كارهاى حلال و تلاش هاى اقتصادى مفيد بروند و وام فقط به صورت قرض الحسنه باقى بماند).
به عبارت ديگر رباخواران هميشه سربار جامعه انسانى و افراد مفت خورى هستند که پيوسته خون ديگران را مى مكند، مانند حيوانى كه خود توليد خون نمى كند و از بدن حيوانات ديگر خون مى مكد.
اين كار رباخوار مشمول روايت مشهور حضرت رسول اكرم(صلى الله عليه و آله) است كه فرمودند: «مَلْعُونٌ مَنْ اَلْقى كَلَّهُ عَلى النّاسِ»؛ (كسى كه بار خود را بر دوش جامعه بيفكند و سربار مردم باشد مورد لعن و نفرين است).(3)
بانك هاى ربوى دنياى امروز نيز، تبديل به كانون درآمد كاذب شده و روز به روز سرمايه دارتر و در مقابل، مردم فقيرتر و مستضعف تر مى شوند.(4)