آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علی(ع) در خطبه 53 نهج البلاغه مى فرمايد: «از شرائط كمال قربانى آن است كه گوشهايش صاف و برافراشته و چشمانش سالم باشد، بنابراين هرگاه گوش و چشمش سالم باشد، قربانى كامل و سالم است». این کار از این جهت است که قربانى كردن يك عبادت است و از باب رعایت ادب و احترام براى تقديم به درگاه پروردگار، شایسته است که بهترين مورد برگزيده شود. همان طور كه نماز خواندن زنان با حجاب كامل، پوشيدن لباسهاى تميز و معطر بودن به هنگام نماز، و ... همه نوعى اداى احترام به پيشگاه حق است.

امام علی(عليه السلام) در خطبه 53 نهج البلاغه مى فرمايد: (از شرائط كمال قربانى آن است كه گوشهايش صاف و برافراشته و چشمانش سالم باشد، بنابراين هرگاه گوش و چشم قربانى سالم باشد، قربانى كامل و سالم است)؛ «وَ مِنْ تَمَامِ الاُضحِيَةِ(1)اسْتِشْرَافُ(2)أُذُنِهَا وَ سَلاَمَةُ عَيْنِهَا، فَإِذَا سَلِمَتِ الاُذُنُ وَ الْعَيْنُ سَلِمَتِ الاُضْحِيَةُ وَ تَمَّتْ». سپس در ادامه اين سخن مى فرمايد: (هر چند شاخش شكسته باشد و با پاى لنگ به قربانگاه آيد)؛ «وَ لَوْ كَانَتْ عَضْبَاءَ(3)الْقَرْنِ تَجُرُّ رِجْلَهَا إِلَى المَنْسَكِ».

در اینجا سؤالی مطرح است و آن این که چرا قربانی باید بی عیب و نقص باشد، با اين كه هدف نهايى از قربانى كردن آن است كه گروهى از نيازمندان از آن بهره مند شوند همانطور كه قرآن مجيد مى فرمايد: «فَاِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَكُلُوا مِنْها وَ اَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ كَذلِكَ سَخَّرْناها لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»(4)؛ (و هنگامى که پهلوهایشان به زمین رسید و هنگامى که پهلوهایشان به زمین رسید  [و جان داد]، از گوشت آنها بخورید، و مستمندان قانع و سائلان را نیز از آن اطعام کنید. این گونه ما آنها را مسخّرتان ساختیم، تا شکر خدا را به جا آورید) و مسلّم است سالم بودن و نبودن گوش يا شاخ حيوان كمترين تأثيرى در اين معنى ندارد.

پاسخ این سؤال با توجّه به اين نکته روشن می شود كه قربانى كردن يك عبادت است و انتخاب حيوان معيوب و ناسالم مناسب ساحت قدس پروردگار نيست، براى تقديم به درگاه پروردگار، بايد بهترين را برگزيد و اين يك نوع ادب و احترام به ساحت قدس خداوند متعال است. نماز خواندن زنان با حجاب كامل، پوشيدن لباسهاى تميز به هنگام نماز، خوشبو كردن خويشتن به هنگام عبادت و حتى غسل و كفن ميت با آب پاك و لباس پاك، همه نوعى اداى احترام به پيشگاه حق است.(5)