آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خطوط مهمي كه «حديث ثقلين» براي مسلمانان ترسيم كرده عبارتند از: همراهي و جدايي ناپذيري قرآن و اهل بيت(ع)، پيروى بدون قيد و شرط از آنها، معصوم بودن اهل بيت(ع) از خطا و اشتباه، همراهي آنها در تمام ادوار تاريخ با مسلمين، گمراهی براي کسی که از ایشان جدا شود و يا از آنها پيشى گیرد.

«حديث ثقلين» خطوط مهمى را در برابر مسلمانان ترسيم مى كند كه به قسمتى از آن ذيلا به طور فشرده اشاره مى شود:
 1ـ قرآن و اهل بيت(عليهم السلام) هميشه همراه يكديگرند و جدايى ناپذيرند و آنها كه طالب حقايق قرآن هستند بايد دست به دامن اهل بيت(عليهم السلام) بزنند.
 2ـ همان گونه كه پيروى از قرآن بدون هيچ گونه قيد و شرط بر همه مسلمين واجب است پيروى از اهل بيت(عليهم السلام) نيز بدون قيد و شرط واجب است.
 3ـ اهل بيت(عليهم السلام) معصومند؛ زيرا جدايى ناپذير بودن آنها از قرآن از يك سو، و لزوم پيروى بى قيد و شرط از آنان از سوى ديگر، دليل روشنى بر معصوم بودن آنها از خطا و اشتباه و گناه است؛ چرا كه اگر آنها گناه يا خطايى داشتند از قرآن جدا مى شدند و پيروى از آنان، مسلمانان را از ضلالت و گمراهى بيمه نمى كرد و اينكه مى فرمايد: «با پيروى از آنان در برابر گمراهى ها مصونيت داريد»، دليل روشنى بر عصمت آنها است.
 4ـ از همه مهم تر اينكه پيامبر(صلی الله علیه و اله) اين برنامه را براى تمام ادوار تاريخ مسلمين تا روز قيامت تنظيم كرده مى فرمايد: «اين دو هميشه با هم هستند تا در كنار حوض كوثر نزد من آيند». اين به خوبى نشان مى دهد كه در تمام طول تاريخ اسلام، فردى از اهل بيت(عليهم السلام) به عنوان پيشواى معصوم وجود دارد و همان گونه كه قرآن هميشه چراغ هدايت است آنها نيز هميشه چراغ هدايت اند؛ پس بايد كاوش كنيم و در هر عصر و زمان آنها را پيدا كنيم.
 5ـ از اين حديث شريف استفاده مى شود كه جداشدن يا پيشى گرفتن از اهل بيت(عليهم السلام) مايه گمراهى است و هيچ انتخابى را نبايد بر انتخاب آنها مقدم داشت.
 6ـ آنها از همه افضل و اعلم و برترند.
 آرى هيچ ابهامى در استفاده اين امور از حديث فوق وجود ندارد. جالب اينكه سمهودى شافعى(1) از علماى معروف قرن نهم و دهم هجرى صاحب كتاب «وفاء الوفاء» در يكى از نوشته هاى خود به نام «جواهر العقدين» كه درباره «حديث ثقلين» نگاشته مى گويد: «اِنَّ ذلك يُفْهِمَ وُجُودَ مَنْ يَكُونُ اَهْلا لِلتَّمَسُكِ بِه مِنْ اَهلِ البَيْتِ وَ العِتْرَةِ الطّاهِرَةِ فى كُلِّ زَمان وُجِدُوا فِيه اِلى قِيامِ السّاعَةِ حتّى يَتَوَجَّهُ الحَثُّ المَذْكورُ اِلَى التّمَسُكِ بِه كَما اَنَّ الكِتابَ العَزيزِ كَذلِكَ»(2)؛ (اين حديث مى فهماند كه در هر زمانى تا روز قيامت در ميان اهل بيت(عليهم السلام) كسى وجود دارد كه شايستگى تمسك و پيروى دارد؛ همان گونه كه قرآن مجيد نيز چنين است.(3)