آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابوهیثم تیهان از اصحاب رسول خدا(ص) و اميرالمؤمنين(ع) است، او در تمامى غزوه هاى صدر اسلام جنگيد و جزو نخستين گروه انصار بود كه پيش از هجرت پيامبر (ص) در مكّه ايمان آوردند. او به خلافت ابوبكر تن نداد و امام علی(ع)، در زمان خلافتش او را بر بيت المال گمارد وعاقبت در جنگ صفین كشته شد.

ابن سعد در کتاب طبقات الکبري، در معرفي ابو هيثم بن تيهان مي نويسد: اسم او مالک بن تيّهان بن مالک انصاري است که معروف به «ابو الهيثم بن تيهان» مي باشد. و او از چهره هاى سرشناس قبيله اوس و از اصحاب جليل القدر رسول خدا(صلى الله عليه و آله)، و يكى از برجسته ترين ياران پيامبر (صلى الله عليه و آله) و اميرالمؤمنين (عليه السلام) است.
او قبل از ظهور پيامبراسلام (صلي الله عليه و آله)، از بت پرستي متنفر بود و به وحدانيت و يگانگى خدا ايمان داشت و اعتقاد خود را آشكارا اظهار مى نمود.
وى در رثاى پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله) و نيز تجليل از مقام شامخ اميرالمؤمنين علي (عليه السلام) اشعارى سروده است.
همچنين ابن تيهان در تمامى غزوه هاى صدر اسلام در ركاب پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله) جنگيد و جزو نخستين گروه انصار بود كه پيش از هجرت پيامبر خدا (صلى الله عليه وآله) در مكّه ايمان آوردند.(1)
و از جمله صحابي است كه «حديث غدير» را روايت كرده اند.(2)
او از پيش گامان شناخت حق پس از پيامبر خداست كه پس از رسول خدا در شناخت خلافت حق، پيشتاز شد و به خلافت ابو بكر، تن نداد و در زمره دوازده نفرى بود كه در مسجد النبى، به دفاع از مولا علي (عليه السلام) در برابر دگرگونى مسير خلافت، فرياد اعتراض برآوردند.(3)
و چنين بود كه ابو هيثم، از آغاز شكل گيرى خلافت على (عليه السلام) با ايشان همراه شد و همراه با عمّار بن ياسر، مسئول بيعت گرفتن از مردم شد.(4)
همچنين امام (عليه السلام)، در زمان خلافتش، ابو هيثم را به همراه عمّار بن ياسر، بر بيت المال گمارد كه نشانى است از سلامت نفس ابوهيثم.(5)
و در شرح نهج البلاغة ـ به نقل از نصر ـ آمده است: ابو هيثم بن تيّهان که از ياران پيامبر خدا به شمار مى رفت و در جنگ بدر شركت جُسته بود، و از اصحاب پيمان عقبه بود. در ماجراي جنگ صفين صف هاى عراقيان را آراست، در حالى كه مى گفت: اى جماعت عراقيان! ميان شما و پيروزى دنيا و بهشتِ آخرت، جز ساعتى از روز فاصله نيست و گام هاتان را استوار سازيد، صف هاتان را بياراييد و جمجمه هاتان را به پروردگارتان عاريه دهيد و از خدا كه معبود شماست، يارى جوييد، با دشمن خدا و دشمن خويش جهاد كنيد و ايشان را هلاك سازيد، كه خدا هلاك و نابود شان كند، پس پايدارى كنيد كه ... سرانجام از آنِ پرهيزگاران است. (6)
همچنين ابن شهر آشوب در کتاب مناقب، ـ در بيان رويدادهاى جنگ صِفّين ـ مي نويسد: آن گاه که امير مؤمنان علي (عليه السلام) فرمود: «اي ياران، اگر بهشت را مى خواهيد، پس در انتظار چه هستيد؟» . آن گاه، ابو هيثم بن تيّهان به ميدان رفت، در حالي كه مى خوانْد : «أحمَدُ رَبّي فَهُوَ الحَميدُ *** ذاكَ الَّذي يَفعَلُ ما يُريدُ **** دينٌ قَويمٌ وهُوَ الرَّشيدُ»؛
(پروردگارم را ستايش مى كنم كه شايسته ستايش است *** اوست كه هر چه را بخواهد، انجام مى دهد. و دينِ [او] پايدار و رهنمون به راه راست است) .
آن گاه به جنگ پرداخت تا كشته شد.(7).(8)