آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مالک ـ امام مالکى ها ـ نقل مى کند که عمر بن خطّاب غیر عرب را از ارث محروم کرد ، مگر این که در میان عرب متولّد شده باشد .حال آنکه از ضروریّات دین اسلام این است که میان همه مسلمانان چه عرب باشند و چه عجم، و هر کجا که متولّد شده یا ساکن باشند، توارث برقرار است، و نصوص قرآن و سنّت نیز بر همین مطلب دلالت مى کنند؛ و عمومات قرآن تخصیص نخورده اند. لذا نه از شرائط ارث، عرب بودن و تولّد در میان عرب است و نه از شرائط اسلام.

مالک ـ امام مالکى ها ـ از شخص ثقه اى نقل مى کند که وى از سعید بن مسیّب شنیده است : عمر بن خطّاب غیر عرب را از ارث محروم کرد ، مگر این که در میان عرب متولّد شده باشد .
مالک مى گوید : «اگر زن حامله اى از سرزمین دشمن به سرزمین عرب بیاید و در آنجا وضع حمل کند او فرزندش مى باشد و اگر بمیرد فرزندش از او ارث مى برد، و اگر فرزند بمیرد مادر از او ارث مى برد ، و ارث او در کتاب خدا معیّن شده است»(1).
نکته: از ضروریّات دین اسلام این است که میان همه مسلمانان چه عرب باشند و چه عجم، و هر کجا که متولّد شده باشند، و هر کجا که ساکن باشند ، توارث برقرار است ، و نصوص قرآن و سنّت نیز بر همین مطلب دلالت مى کنند; و عمومات قرآن تخصیص نخورده اند. از شرائط ارث این نیست که عرب باشد و یا در میان عرب متولد شده باشد، نه از شرائط ارث، تولّد در میان عرب است و نه از شرائط اسلام، عرب بودن است. مگر نه این است که بر اساس فرمایش خداى سبحان : «إِنَّمَا ا لْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»(2)؛ (مؤمنان برادر یکدیگرند) و «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ»(3)؛ ( گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست) و «وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْءَانًا أَعْجَمِیًّا لَقَالُواْ لَوْلاَ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ ءَاْعْجَمِىٌّ وَعَرَبِىٌّ»(4)؛ (هرگاه آن را قرآنى عجمى قرار مى دادیم حتما مى گفتند: «چرا آیاتش روشن نیست؟! قرآن عجمى از پیغمبرى عربى؟) ، مسلمانان نسبت به هم مانند دندانه هاى شانه بوده و بر یکدیگر جز با تقوا برترى ندارند؟!
و این پیام رسول بزرگوار(صلى الله علیه وآله) است که در آن حجّ با شکوه در برابر انبوهى از جمعیّت فرمود : «أیّها الناس إنّما المؤمنون إخوة ، ولا یحلّ لامرى مال أخیه إلاّ عن طیب نفس منه . . . أیّها الناس إنّ ربّکم واحد ، وإنّ أباکم واحد ، کلُّکم لآدم ، وآدم من تراب ، أکرمکم عند الله أتقاکم ، ولیس لعربیّ على عجمیّ فضل إلاّ بالتقوى . . . »(5)؛ ( اى مردم! مؤمنان با یکدیگر برادرند و مال هیچ مؤمنى بر دیگرى حلال نیست مگر با رضایت باطنى وى . . . اى مردم! پروردگار شما یکى است، و پدر شما یکى است، همه شما از آدم هستید، و آدم از خاک، گرامى ترین شما نزد خدا کسى است که از همه باتقواتر باشد، و هیچ عربى نسبت به غیر عرب برترى ندارد مگر به تقواى الهى ...) .
و در روایت احمد آمده است(6) : «ألا لا فضل لعربیّ على عجمیّ ، ولا لعجمیّ على عربیّ ، ولا أسود على أحمر ، ولا أحمر على أسود إلاّ بالتقوى»؛ ( آگاه باشید که هیچ عربى بر عجمى، و هیچ عجمى بر عربى، و هیچ سیاه پوستى بر سرخ پوستى، و هیچ سرخ پوستى بر سیاه پوستى، برترى ندارد جز به تقوا) .
هیثمى مى گوید(7) : سند روایت صحیح است .
و آموزه ها و تعلیمات پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و تقدیر حضرت از شخصیّت هاى آراسته به فضایل از اقشار مختلف در برابر دیدگان همگان قرار دارد; مانند «سلمان منّا أهل البیت»(8)؛ (سلمان از ما اهل بیت است) و «لو کان العلم بالثریّا لتناوله ناس من أبناء فارس»(9)؛ ( اگر علم در ثریّا باشد، گروهى از فرزندان فارس به آن دست مى یابند) و سخنان پاک فراوانى از این دست .
بنابراین بر هر مسلمانى لازم است فرمایش پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) را فراموش نکند که مى فرماید : «لیس منّا من دعا إلى عصبیّة، ولیس منّا من قاتل على عصبیّة ، ولیس منّا من مات على عصبیّة»(10)؛ (هر کس به سوى تعصّبات قومى فراخوانَد از ما نیست، و هر کس از روى تعصب مبارزه و نبرد کند از ما نیست، و هر کس با تعصّب بمیرد از ما نیست) . و نیز «من قاتل تحت رایة عمیّة یغضب للعصبیّة أو یدعو إلى عصبیّة أو ینصر عصبیّة فقُتِل فقتله جاهلیّة»(11)؛ (هر کس زیر پرچمى کورکورانه به گونه اى بجنگد که خشم و دعوت و یارى او از روى تعصّب باشد او بر عقیده جاهلیّت کشته شده است).(12)