آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در روایت انس بن مالک و دیگران آمده، عمر معنای واژه قرآنی «أب» را نمی دانست و خود به آن معترف بود .
از ثابت نقل شده است : شخصى از عمر درباره معنى واژه «أبّ» در آیه «وَفَاکِهَةً وَأَبّاً» پرسید؟ عمر در جواب گفت : «ما از تکلّف و تعمّق نهى شده ایم». و ابن حجر در «فتح الباری» مى گوید: گفته شده است : «أبّ» واژه عربى نمى باشد . مؤیّد این مطلب مخفى بودن معناى آن بر مثل ابى بکر و عمر است.
 

انس بن مالک مى گوید : روزى عمر بالاى منبر این آیه را خواند: «فَأَنبَتْنَا فِیهَا حَبّاً * وَعِنَباً وَقَضْباً * وَزَیْتُوناً وَنَخْلاً * وَحَدَآئِقَ غُلْباً * وَفَاکِهَةً وَأَبّاً»(1)؛ (و در آن دانه هاى فراوانى رویاندیم * و انگور و سبزى بسیار * و زیتون و نخل فراوان * و باغهاى پردرخت * و میوه و چراگاه) . سپس گفت : معناى تمامى این واژه ها را مى دانیم ولى این «أبّ» چیست؟ آن گاه عصایى را که در دستش بود رها کرد و گفت : به خدا قسم این تکلّف است ، چه اشکالى دارد که معنى أبّ را ندانى؟ «اتّبعوا ما بُیِّن لکم هداه من الکتاب فاعملوا به وما لم تعرفوه فکِلوه إلى ربِّه»، ( از [قرآن] آنچه را که هدایتش براى شما روشن است پیروى کنید و به آن عمل نمایید ، و آنچه را که ندانستید علمش را به خداوند واگذار کنید) .
و از ثابت نقل شده است : شخصى از عمر درباره معنى واژه «أبّ» در آیه «وَفَاکِهَةً وَأَبّاً» پرسید؟ عمر در جواب گفت : «نهینا عن التعمّق والتکلّف»؛ (ما از تکلّف و تعمّق نهى شده ایم) . (این حدیث با الفاظ دیگرى نیز نقل شده است)(2) .
و ابن حجر در «فتح الباری»(3) مى گوید :
گفته شده است : «أبّ» واژه عربى نمى باشد . مؤیّد این مطلب مخفى بودن معناى آن بر مثل ابى بکر و عمر است .
این حدیث در صحیح بخارى این گونه نقل شده است : «عن أنس قال: کُنّا عند عمر فقال: نُهینا عن التکلفّ»(4)؛ ( انس مى گوید: نزد عمر بودیم. عمر گفت: ما از تکلّف نهى شده ایم) .
و چه بسیار است در صحیح بخارى روایاتى که به شکل ناقص و نامفهوم نقل شده که معلوم مى شود قسمتى از آن تقطیع شده است.(5)