آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

تعداد زیادی از علمای اهل سنت در طی قرون مختلف حدیث ثقلین را نقل کرده اند؛ مثل:
سعید بن مسروق ثورى، أبواسحاق سبیعى و ابوحیان تیمى از قرن دوّم و احمد بن حنبل، محمد بن اسماعیل بخارى و مسلم بن حجاج نیشابورى، از قرن سوم و ... .
 

تعداد زیادی از علمای اهل سنت در طی قرون مختلف حدیث ثقلین را نقل کرده اند، که در اینجا به جهت اختصار به اسامی برخی از آنها اشاره می کنیم:
راویان حدیث در قرن دوم
در قرن دوم 36 نفر از بزرگان اهل سنّت حدیث ثقلین را نقل نموده؛ امثال:
1 ـ سعید بن مسروق ثورى، (م 126هـ.ق) [ر.ک: صحيح مسلم، كتاب الفضائل‏].
2 ـ أبواسحاق سبیعى، (م 129 هـ.ق)[ر.ک: البداية و النهايه].
3 ـ ابوحیان تیمى [از پدرش، از على عليه السّلام‏]، (م 145 هـ.ق).
و دیگران.
راویان حدیث در قرن سوّم
در قرن سوّم، حدیث ثقلین را 69 نفر از بزرگان عامه نقل نموده اند؛ امثال:
1 ـ أبوجعفر محمّد بن حبیب هاشمى، (م 225 هـ.ق).(1)
2 ـ محمّد بن سعد زهرى، (م 230 هـ.ق).(2)
3 ـ ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابى شیبه، (م 235 هـ.ق).(3)
4 ـ احمد بن حنبل، (م 241 هـ.ق).(4)
5 ـ عبدالله بن عبدالرحمن دارمى، (م 255 هـ.ق).(5)
6 ـ محمد بن اسماعیل بخارى، (م 256 هـ.ق).(6)
7 ـ مسلم بن حجاج نیشابورى، (م 261 هـ.ق).(7)
8 ـ أبوعبدالله محمّد بن یزید قزوینى، (م 275 هـ.ق).(8)
9 ـ سلیمان بن اشعث سجستانى، (م 275 هـ.ق).(9)
10 ـ محمّد بن یحیى بلاذرى، (م 278 هـ.ق).(10)
11 ـ محمد بن عیسى ترمذى، (م 279 هـ.ق).(11)
12 ـ أحمد بن أبویعقوب، (م 284 هـ.ق).(12)
13 ـ محمد بن على أبوعبدالله حکیم ترمذى، (م 285 هـ.ق).(13)
14 ـ أحمد بن عمرو بن أبوعاصم، ابوبکر شیبانى، (م 287 هـ.ق).(14)
15 ـ أبوبکر بزّار بصرى، (م 292 هـ.ق).(15)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن چهارم
در قرن چهارم 38 نفر از علماى اهل سنّت حدیث ثقلین را نقل نموده اند؛ امثال:
1 ـ أحمد بن شعیب نسائى، (م 303 هـ.ق).(16)
2 ـ حافظ ابویعلى موصلى، (م 307 هـ.ق).(17)
3 ـ محمد بن جریر طبرى، (م 310 هـ.ق).
4 ـ ابوبکر محمّد بن اسحاق، (م 311 هـ.ق).(18)
5 ـ أبن عوانه یعقوب بن اسحاق، اسفرائینى، (م 316 هـ.ق).(19)
6 ـ أبوجعفر أحمد بن محمّد بن سلامه، (م 321 هـ.ق).(20)
7 ـ أبوعمر أحمد بن محمّد بن عبد ربّه قرطبى، (م 328 هـ.ق).(21)
8 ـ حافظ أبوالقاسم طبرانى، (م 360 هـ.ق).(22)
9 ـ عبدالله بن عدى جرجانى، (م 365 هـ.ق).(23)
10 ـ أبومنصور محمد بن أحمد بن أزهر أزهرى، (م 370 هـ.ق).(24)
11 ـ حافظ على بن عمر بن أحمد بغدادى دارقطنى، (م 385 هـ.ق).(25)
12 ـ أبوسلیمان أحمد بن محمّد خطابى، (م 388 هـ.ق).(26)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن پنجم
در قرن پنجم، 21 نفر از علماى اهل سنّت حدیث ثقلین را نقل نموده اند که به اسامى برخى اشاره مى شود:
1 ـ أبوعبدالله حاکم نیشابورى، (م 405 هـ.ق).(27)
2 ـ قاضى عبدالجبّار معتزلى، (م 414 هـ.ق).(28)
3 ـ أبواسحاق ثعلبى، (م 427 هـ.ق).(29)
4 ـ أبونعیم اصفهانى، (م 430 هـ.ق).(30)
5 ـ احمد بن حسین بن على بیهقى، (م 458 هـ.ق).(31)
6 ـ أبوبکر خطیب بغدادى، (م 463 هـ.ق).
7 ـ ابن المغازلى شافعى، (م 483 هـ.ق).(32)
8 ـ أبوعبدالله حُمیدى، (م 488 هـ.ق).(33)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن ششم
در قرن ششم 24 نفر از علماى اهل سنت حدیث ثقلین را نقل نموده اند که به اسامى بعضى اشاره مى کنیم:
1 ـ أبومحمّد حسین مسعود بغوى، (م 516 هـ.ق).(34)
2 ـ أبوالحسین رزین عبدرى، (م 529 هـ.ق).(35)
3 ـ جارالله زمخشرى، (م 538 هـ.ق).(36)
4 ـ خطیب خوارزمى، (م 568 هـ.ق).(37)
5 ـ حافظ أبوالقاسم ابن عساکر شافعى، (م 571 هـ.ق).(38)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن هفتم
در قرن هفتم 21 نفر از علماى اهل سنّت حدیث ثقلین را نقل کرده اند؛ امثال:
1 ـ فخرالدین رازى، (م 606 هـ.ق).(39)
2 ـ ابن أثیر جزرى، (م 606 هـ.ق).(40)
3 ـ أبوالحسن على بن محمد معروف به ابن أثیر شافعى، (م 630 هـ.ق).(41)
4 ـ أبوسالم محمد بن طلحه قریشى، (م 652 هـ.ق).(42)
5 ـ سبط بن الجوزى، (م 654 هـ.ق).(43)
6 ـ ابن أبى الحدید معتزلى، (م 656 هـ.ق).(44)
7 ـ حافظ محمد بن یوسف گنجى شافعى، (م 658 هـ.ق).(45)
8 ـ یحیى بن شرف نووى، (م 676 هـ.ق).(46)
9 ـ أبوالعباس شمس الدین أحمد بن خلکان، (م 681 هـ.ق).(47)
10 ـ محبّ الدین طبرى، (م 694 هـ.ق).(48)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن هشتم
در قرن هشتم 24 نفر از علماى عامه حدیث ثقلین را نقل کرده اند که اسامى برخى از آنان به شرح ذیل است:
1 ـ جمال الدین ابن منظور افریقى، (م 711 هـ.ق).(49)
2 ـ صدرالدین حموینى، (م 722 هـ.ق).(50)
3 ـ نظام الدین حسن بن محمّد نیشابورى، (م 727 هـ.ق).(51)
4 ـ ابن تیمیه حرّانى، (م 728 هـ.ق).(52)
5 ـ علاءالدین بغدادى خازن، (م 745 هـ.ق).(53)
6 ـ حافظ ابوالحجّاج مزّى، (م 745 هـ.ق).(54)
7 ـ ابوحیّان اندلسى، (م 745 هـ.ق).(55)
8 ـ شمس الدین ذهبى، (م 748 هـ.ق).(56)
9 ـ جمال الدین محمد بن یوسف زرندى، (م 750 هـ.ق).(57)
10 ـ اسماعیل بن عمر بن کثیر دمشقى، (م 774 هـ.ق).(58)
11 ـ سعدالدین تفتازانى، (م 791 هـ.ق).(59)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن نهم
در قرن نهم، هشت نفر از علماى عامه حدیث ثقلین را نقل نموده اند که به اسامى بعضى اشاره مى شود:
1 ـ نورالدین هیثمى، (م 807 هـ.ق).(60)
2 ـ مجدالدین فیروزآبادى، (م 817 هـ.ق).(61)
3 ـ حافظ ابن حجر عسقلانى، (م 852 هـ.ق).(62)
4 ـ نورالدین ابن صبّاغ مالکى، (م 855 هـ.ق).(63)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن دهم
در قرن دهم، بیست نفر از علماى عامه حدیث ثقلین را نقل نموده اند؛ امثال:
1 ـ حافظ جلال الدین سیوطى، (م 911 هـ.ق).(64)
2 ـ نورالدین شریف سمهودى، (م 911 هـ.ق).(65)
3 ـ شهاب الدین قسطلانى، (م 923 هـ.ق).(66)
4 ـ ابن حجر هیتمى مکّى، (م 973 هـ.ق).(67)
5 ـ ملاّ على متّقى هندى (م 975 هـ.ق).(68)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن یازدهم
در قرن یازدهم ده نفر از علماى عامّه حدیث ثقلین را نقل کرده اند که به اسامى برخى از آنان اشاره مى کنیم:
1 ـ عبدالرؤوف بن تاج العارفین مناوى، (م 1031 هـ.ق).(69)
2 ـ نورالدین على حلبى، (م 1033 هـ.ق).(70)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن دوازدهم
در قرن دوازدهم هجده نفر از علماى عامّه حدیث ثقلین را نقل کرده اند که به اسامى برخى از آنان اشاره مى کنیم:
1 ـ محمّد بن عبدالباقى زرقانى، (م 1122 هـ.ق).(71)
2 ـ میرزا محمّد بن معتمد خان بدخشانى.(72)
3 ـ شیخ الاسلام شبراوى، (م 1162 هـ.ق).(73)
و دیگران.
راویان حدیث ثقلین در قرن سیزدهم
در قرن سیزدهم یازده نفر از علماى عامّه حدیث ثقلین را نقل کرده اند، در اینجا به اسامى برخى از آنان اشاره مى کنیم:
1 ـ محمد مبین لکهنوى.(74)
2 ـ محمد اکرام الدین دهلوى.(75)
3 ـ میرزا حسن على محدث لکهنوى.(76)
4 ـ رشیدالدین خان دهلوى.(77)
5 ـ حسن عدوى حمزاوى.(78)
6 ـ سلیمان بلخى قندوزى.(79)
7 ـ صدیق حسن خان.(80)
راویان حدیث ثقلین در قرن چهاردهم
در قرن چهاردهم شانزده نفر از علماى عامّه حدیث ثقلین را نقل کرده اند، در اینجا به اسامى برخى از آنان اشاره مى کنیم:
1 ـ أحمد بن زینى دحلان، (م 1304 هـ.ق).(81)
2 ـ سیّد مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلنجى، (م 1308 هـ.ق).(82)
3 ـ منصور بن على ناصف، بعد از سنه 1371 هـ.ق وفات یافته.(83)
4 ـ شیخ محمود ابوریّه، (م 1390 هـ.ق).(84)
و دیگران.(85)