آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در اعتقاد یهودیان، مسیح باید از نوادگان اسحاق(ع) و از فرزندان داوود(ع) باشد. در اعتقاد مسیحیان نیز عیسی(ع) باید از نوادگان داوود(ع) باشد. در انجیل متّی عیسی(ع) از یوسف، شوهر مریم، تولد یافته است. همان مطلبی که مسیحیان خود به آن باور ندارند. انجیل لوقا نیز در حقیقت از نسب نامه ی یوسف، شوهر مریم(س) نام برده است. اما باید توجه داشت که کتاب مقدس صراحتاً عیسی(ع) را متولد از روح القدس دانسته است.

قوم یهود در انتظار مصلحی به سر می برد که آوارگی اسرائیلیان را پایان دهد و آنان را بر اقوام دیگر چیره سازد. در ادبیات یهودی مسیحا همان مصلح جهانی و از فرزندان اسحاق نبی (علیه السلام) است. به گفته ی کتاب مقدس، ابراهیم (علیه السلام) اسحاق (علیه السلام) را برای قربانی به قربانگاه برد و خداوند گوسفندی را فدیه ی او کرد تا با زنده ماندنش، مصلح جهانی از نسل وی پدید آید.(1) همه ی پیامبران بنی اسرائیل، از جمله داوود (علیه السلام) از طریق یعقوب (علیه السلام) که به اسرائیل شهرت یافت، به اسحاق (علیه السلام) می رسند.
در اعتقاد یهودیان، مسیح باید از نسل داوود (علیه السلام) باشد و پادشاهی او را دوباره برقرار کند: «چون فریسیان جمع بودند، عیسی (علیه السلام) از ایشان پرسیده گفت: درباره ی مسیح چه گمان می برید؟ او پسر کیست؟ بدو گفتند: پسر داوود (ع).»(2)
اشعیای نبی (علیه السلام) هم این مصلح را چنین معرفی کرده است: «و نهالی از تنه ی یسّی(3) بیرون آمده، شاخه ای از ریشه هایش خواهد شکفت.»(4)
او باید از نوادگان اسحاق (علیه السلام) و از فرزندان داوود (علیه السلام) باشد و حکومت ایجاد کند. حکمت مسیحایی حکومت قهر و غلبه و تنبیه سرکشان و حکومت گاو آهن و ارّه است تا دیگر هیچ امتی نتواند دیگر بار آتش جنگ بر افروزد: «و او امّت ها را داوری خواهد نمود و قوم های بسیاری را تنبیه خواهد کرد و ایشان شمشیرهای خود را برای گاو آهن و نیزه های خویش را برای اره ها خواهند شکست و امتی بر امتی شمشیر نخواهد کشید و بار دیگر جنگ نخواهد آموخت.»(5)
در برداشت مسیحیان عیسی (علیه السلام) باید از نوادگان داوود (علیه السلام) باشد و بالاخره برای تسلط بر جهان و به بند کشیدن شیاطین به زمین بازگردد. در بازگشت وی به زمین سخن از شمشیر و قهر و غلبه و از میان بردن دجال فتنه گر است. تنها با این فرض است که می توان عیسی (علیه السلام) را مسیح موعود اسرائیلیان دانست.
از میان اناجیل چهارگانه، انجیل متّی و انجیل لوقا خاندان عیسی (علیه السلام) را معرفی کرده اند، ولی در هر دو انجیل نکات قابل تأملی دیده می شود. در این میان، نسب نامه ی انجیل متّی بیشتر قابل تردید است: «... و متّان، یعقوب (علیه السلام) را آورد و یعقوب (علیه السلام) یوسف، شوهر مریم را آورد که عیسی (علیه السلام)، مسمّی به مسیح، از وی متولد شد.»(6)
ظاهر عبارت نشان می دهد که عیسی (علیه السلام) از یوسف، شوهر مریم، تولد یافته است. همان مطلبی که مسیحیان خود به آن باور ندارند. پس برای رفع این مشکل باید ضمیر وی را به مریم (علیها السلام) برگردانیم، یعنی عیسی (علیه السلام) از مریم (علیها السلام) متولد شد. اما در این صورت به مشکل مهم تری بر می خوریم. شجره نامه ی مذکور مربوط به یوسف، شوهر مریم (علیها السلام) است و به عیسی (علیه السلام) ربطی ندارد. بنابراین، نمی توان به استناد کتاب مقدس، عیسی (علیه السلام) را از نسل داوود (علیه السلام) دانست و مسیحا بودن وی با تردید مواجه می شود.
مطالعه ی انجیل لوقا بر این مشکل می افزاید: «و حسب گمان خلق پسر یوسف بن هالی بن متّات ...» این انجیل نیز در حقیقت از نسب نامه ی یوسف، شوهر مریم (علیها السلام) نام برده است و نمی تواند عیسی (علیه السلام) را به داوود (علیه السلام) پیوند دهد. این دو تعبیر سبب شده است که برخی محققان کتاب مقدس(7) عبارت «به حسب گمان خلق» در انجیل لوقا را از اضافات بعدی و عیسی (علیه السلام) را واقعاً فرزند یوسف بدانند. آنان می توانند بخش های متعددی از عهد جدید که عیسی (علیه السلام) در آنها فرزند یوسف و مریم (علیها السلام) معرفی شده است شاهدی بر مدعای خود بدانند.(8) اما باید توجه داشت که کتاب مقدس صراحتاً عیسی (علیه السلام) را متولد از روح القدس دانسته است و او نمی تواند فرزند یوسف یا شخص دیگر باشد.(9)
تنها راه باقی مانده آن است که یوسف و مریم (علیها السلام) را از خویشاوندان پدری یکدیگر بدانیم، به گونه ای که انتساب یوسف به داوود (علیه السلام) به معنای انتساب مریم (علیها السلام) و عیسی (علیه السلام) به داوود (علیه السلام) هم باشد.
یک فرد مسلمان، به ویژه اگر از گروه امامیه باشد، انتظار دارد که هر پیامبری علاوه بر آن که خود از مقام عصمت برخوردار است از پدران مؤمن نیز متولد شده باشد. اما در اندیشه مسیحی و یهودی نه عصمت شرط پیامبری است و نه پدران پیامبران از چنان جایگاهی برخوردارند. پس جای تعجب نیست که در ادبیان مسیحی، در میان اجداد عیسی (علیه السلام) بتوان افرادی را یافت که یا متولد از زنا بوده اند و یا به گناهانی چون بت پرستی، بت سازی و زنا ارتکاب یافته اند: «و واقع شد در وقت عصر که داوود (علیه السلام) از بسترش برخاسته، بر پشت بام خانه ی پادشاه گردش کرد و از پشت بام زنی را دید که خویشتن را شستشو می کند و آن زن بسیار نیکو منظر بود. پس داوود (علیه السلام) فرستاده، درباره ی زن استفسار نمود و او را گفتند که آیا این بَتشَبَع دختر اَلیعام، زن اوریای حِتّی نیست؟ و داوود (علیه السلام) قاصدان فرستاده، او را گفت و او نزد وی آمده، داوود (علیه السلام) با او همبستر شد و او از نجاست خود طاهر شده به خانه ی خود برگشت و آن زن حامله شد و فرستاده ی داوود (علیه السلام) را (مخبر) ساخت و گفت که من حامله هستم.»(10)
کتاب مقدس سلیمان پادشاه را فرزند داوود (علیه السلام) از همین زن می داند.(11) سلیمان نیز به پرستش بت ها روی آورد و خدای را پیروی نکرد: «آنگاه سلیمان (علیه السلام) در کوهی که روبروی اورشلیم است، مکانی بلند به جهت کموش رجس موآبیان و به جهت مولک رجس بنی عمّون بنا کرد ... پس خشم خداوند بر سلیمان (علیه السلام) افزوده شد از آن جهت که دلش از یهوه خدای اسرائیل منحرف گشت.»(12)؛ (13)