آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در پاسخ به این سوال که چگونه حضرت ابراهیم(ع) بر خوابش مبنی بر ذبح حضرت اسماعیل اعتماد کرد، باید گفت؛ خواب هاى انبیاء هرگز خواب شیطانى، یا مولود فعالیت قوه واهمه نیست، بلکه گوشه اى از برنامه نبوت و وحى آنهاست به این ترتیب، در خواب هاى آنها هیچ گونه خطا و اشتباهى رخ نمى دهد. و گاه گفته مى شود: ابراهیم(ع) از طریق وحى آگاهى یافت که باید به خوابى که در زمینه ذبح مى بیند عمل کند، از سوی دیگر، این خواب در سه شب متوالى عیناً تکرار شد، و براى حضرت، یقین ایجاد کرد که این یک مأموریت الهى است.

در پاسخ این سؤال، گاه، گفته مى شود: خواب هاى انبیاء هرگز خواب شیطانى، یا مولود فعالیت قوه واهمه نیست، بلکه گوشه اى از برنامه نبوت و وحى آنها است.
و به تعبیر دیگر، ارتباط انبیاء با مصدر وحى، گاهى به صورت القاء به قلب است.
گاه، از طریق دیدن فرشته وحى.
گاه، از راه شنیدن امواج صوتى که به فرمان خدا ایجاد شده.
و گاه، از طریق خواب است.
و به این ترتیب، در خواب هاى آنها هیچ گونه خطا و اشتباهى رخ نمى دهد، و آنچه در خواب مى بینند، درست همانند چیزى است که در بیدارى مى بینند.
و گاه گفته مى شود: ابراهیم(علیه السلام) در حال بیدارى از طریق وحى آگاهى یافت که باید به خوابى که در زمینه «ذبح» مى بیند عمل کند.
و گاه گفته مى شود: قرائن مختلفى که در این خواب بود، و از جمله این که در سه شب متوالى عیناً تکرار شد، براى او علم و یقین ایجاد کرد که این یک مأموریت الهى است و نه غیر آن.
به هر حال، همه این تفسیرها ممکن است صحیح باشد و منافاتى با هم ندارد و مخالف ظواهر آیات نیز نمى باشد.(1)