آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

کوفه در سال 17 هجری به صورت شهر درآمد و سعد بن ابى وقّاص آن را بنا کرد. علت بناى این شهر این بود که سعد بن ابى وقّاص بعد از فتح عراق و غلبه بر لشکر ساسانیان، در مدائن فرود آمد ولی به علت بدی آب وهوای شهرهای عراق، لشکریان اسلام رنگ پریده و بیمار شدند، لذا سعد کوفه را که با مزاج آنان سازگار بود به عنوان محل اقامت در نظر گرفت.

در این که چرا این شهر به عنوان کوفه نامیده شده، بعضى معتقدند به خاطر آن است که شکل دائره مانند دارد و عرب به شن زار مدوّر «کوفان» مى گوید. و بعضى مى گویند به خاطر اجتماع مردم در آنجا بود؛ زیرا یکى از معانى این واژه اجتماع است. البته وجه تسمیه هاى دیگرى نیز براى آن ذکر شده است.
گفته مى شود که: این آبادى در سنه هفدهِ هجرى در عصر خلیفه دوم، به صورت شهر در آمد و بعضى تاریخ آن را کمى بعد از آن نوشتند. این شهر به عنوان بزرگ ترین شهر عراق «قُبَّةُ الاِسلام» و محل هجرت مسلمانان شناخته مى شد و سعد بن ابى وقّاص آن را بنا کرد.
بعضى گفته اند علت بناى این شهر، این بود که سعد بن ابى وقّاص بعد از فتح عراق و غلبه بر لشکر ساسانیان، در مدائن فرود آمد و چند تن را به مدینه فرستاد تا مژده این فتوحات را به خلیفه دوم برسانند. خلیفه فرستادگان سعد را رنگ پریده و بیمارگونه دید. هنگامى که علت را جویا شد، سبب این تغییر حال را بدى آب و هواى شهرهاى عراق ذکر کردند. خلیفه دستور داد سرزمینى را براى اقامت لشکر در نظر بگیرد که با مزاج آنان سازگار باشد. سعد آنجا را انتخاب کرد و در آغاز مانند بصره، خانه ها را با نى ساختند. چیزى نگذشت که آتش سوزى در گرفت و سوخت. سپس آنجا را با خشت ساختند. سعد مسلمانان را میان توقّف در مدائن یا در کوفه مخیّر کرد. گروهى، راه کوفه را پیش گرفتند و پس از مدتى سلامت خود را بازیافتند.(1)
در مدح و ذم کوفه، روایات زیادى داریم و به نظر مى رسد که این روایات، ناظر به ادوار مختلف کوفه و مردمى است که در آن سرزمین مى زیستند.
در بعضى از روایات جمله «و طور سینین»،(2) در آیه شریفه به کوفه تفسیر شده است. در حدیثى دیگر، از امام صادق (علیه السلام) آمده است: «اَلْکُوفةُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیْاضِ الْجَنَّةِ»؛ (کوفه، باغى از باغهاى بهشت است). و در ذیل همین روایت آمده که قبر نوح و ابراهیم و قبور سیصد و هفتاد پیامبر و ششصد وصى، و قبر سید الأوصیاء على(علیه السلام) در کوفه است.
در حدیث دیگرى نیز از امام صادق (علیه السلام)آمده است: «اِنّهُ لَیْسَ بَلَدٌ مِنَ الْبُلْدانِ وَ مِصْرٌ مِنَ اَلاَْمْصارِ، اَکْثَرَ مُحِبَّاً لَنا مِنْ أَهْلِ الْکُوْفَةِ»؛ (هیچ شهرى از شهرها بیش از مردم کوفه دوستدار ما اهل بیت نیستند).(3)
ولى مى دانیم دوران هایى بر کوفه گذشت که دشمنان اسلام و به خصوص دشمنان اهل بیت، بر آن چیره شدند و آن شهر عملا مبدّل به یکى از کانون هاى ضدّ اسلام و ضدّ اهل بیت شد.(4)