آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در حدیثى از امیر مؤمنان على(ع) مى خوانیم که ایشان مبتنی بر آیات قرآن کریم براى «وحى» تفسیرها و اقسام متعددى بیان فرموده اند؛ از جمله: 1- وحى «نبوّت و رسالت». 2- وحى «الهام». 3- وحى «اشاره». 4- وحى «تقدیر». 5- وحى «امر». 6- وحى «دروغ پردازى». 7- وحى «خبر».

در حدیثى از امیر مؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم که ایشان براى وحى تفسیرها و اقسام متعددى بیان فرموده اند:
اول: وحى "نبوّت و رسالت" که در آیه شریفه: «اِنّا اَوْحَیْنَا اِلَیْکَ کَمَا اَوْحَیْنَا اِلى نُوح وَ النَّبِیِّینَ مِنْ بَعْدِهِ...»؛ (ما به تو وحى فرستادیم; همان گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحى فرستادیم).(1)
دوم: وحى "الهام" که در آیه: «وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتاً وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ»؛ (و پروردگار تو، به زنبور عسل "وحى" [الهام غریزى] نمود که: "از کوهها و درختان و داربستهایى که [مردم] مى سازند، خانه هایى برگزین).(2)
سوم: وحى "اشاره"، همان گونه که خداوند متعال درباره زکریا(علیه السلام) فرمود: «فَخَرَجَ عَلى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَاَوْحى اِلَیْهِمْ اَنْ سَبِّحُوا بُکْرَةً وَ عَشِیّاً»؛ (او از محراب عبادت به سوى مردم بیرون آمد؛ و با اشاره به آنها گفت:" [به شکرانه این موهبت،] صبح و شام [خدا را] تسبیح گویید.").(3)
چهارم: وحى "تقدیر"، همان گونه که مى فرماید: «وَ اَوْحى فى کُلِّ سَمَاء اَمْرَهَا»؛ (و در هر آسمانى امر [و برنامه] آن [آسمان] را وحى [و مقرّر] فرمود).(4)
پنجم: وحى "امر"، همان گونه که درباره حواریین مى خوانیم: «وَإِذْ أَوْحَیْتُ إِلَى الْحَوَارِیِّینَ أَنْ آمِنُوا بِی وَ بِرَسُولِی»؛ (و [به یاد آور] زمانى را که به حواریون وحى فرستادم که: "به من و فرستاده من، ایمان بیاورید").(5)
ششم: وحى "دروغ پردازى"، آن گونه که خداوند درباره شیاطین مى فرماید: «یُوحِى بَعْضُهُمْ اِلى بَعْض زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً»؛ (آنها بطور سرّى سخنان ظاهر فریب و بى اساس [براى اغفال مردم] به یکدیگر القا مى کردند).(6)
هفتم: وحى "خبر"، چنان که درباره جمعى از پیامبران مى فرماید: «وَ جَعَلْنَاهُمْ اَئِمَّةً یَهْدُونَ بِاَمْرِنَا وَ اَوْحَیْنَا اِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْرَاتِ...»؛ (و آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما، [مردم را] هدایت مى کردند؛ و انجام کارهاى نیک و برپاداشتن نماز و اداى زکات را به آنها وحى کردیم).(7).(8)