آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق 33 سوره احزاب، خداوند با اراده تکوینی خود «رجس» را، که به معنی هرگونه گناه و آلودگى هاى ظاهرى و باطنى و حالات و اخلاق نفرت انگیز می باشد، از پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان دور کرده است و یک سلسله آگاهى ها و مبادى فطرى به آنها بخشیده که آنها را دعوت به پاکى مى کند و آنها در عین قدرت بر گناه، به سراغ گناه نمى روند.

خداوند در قرآن، اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله) را مخاطب قرار داده، و مى فرماید: (خداوند فقط مى خواهد پلیدى [گناه] را از شما اهل بیت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد)؛ «إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً».(1)
در مقاییس اللّغه آمده است که اصل «رجس» به معناى اختلاط است، سپس به اشیاى آلوده «رجس» گفته شده به خاطر این که با چیز دیگرى مخلوط مى شود.
ولى راغب در مفردات اصل «رجس» را به معناى شىء ناپاک تفسیر کرده، و براى آن چهار نوع مصداق بیان نموده است: ناپاک از نظر طبع آدمى، از نظر عقل، از نظر شرع، و از تمام این جهات.
بعضى براى «رجس» مصادیق یا معانى زیادى ذکر کرده اند مانند: گناه، شرک، حسد، بخل، ناپاک، نجس، مخلوط، چرکین، صداى شدید خارج از حد اعتدال، شک، کفر، لعنت، بوى بد، و مانند آن.
به نظر مى رسد که «رجس» در آیه فوق به خاطر مطلق بودن معناى وسیع و گسترده اى دارد، و هرگونه گناه و شرک و بخل و حسد و آلودگى هاى ظاهرى و باطنى و حالات و اخلاق نفرت انگیز را شامل مى شود. در واقع اهل بیت پیامبر (صلى الله علیه وآله) از همه این امور به اراده پروردگار پاک بوده اند؛ بدون شک این آیه مسأله عصمت را در شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله) و خاندانش ثابت مى کند، زیرا اراده خداوند تخلف ناپذیر است و وقتى او اراده کرده، پلیدى را از این خاندان دور کند مفهومش تضمین عصمت آنها است؛ زیرا مسلّماً شرک و گناه در هر شکل و هر صورتى از واضح ترین مصادیق رجس و پلیدى است، و نفى رجس و پلیدى به طور مطلق، مسلّماً شامل گناهان هم مى شود.
در اینکه آیا این اراده، اراده تشریعى است یا تکوینى؟ و به تعبیر دیگر آیا خداوند فرمان داده اهل بیت ( علیهم السلام) گرد گناه و پلیدى ها نگردند، یا این که پاکى را در وجود آنها ایجاد کرده است؟
مسلّماً منظور معناى اول نیست، زیرا اراده تشریعى - به معنى تکلیف نسبت به واجبات و ترک محرمات - منحصر به خاندان پیامبر نیست، زیرا همه مردم بدون استثناء موظّف و مکلف اند از گناه و پلیدى پاک باشند، در حالى که کلمه «اِنَّما» دلیل بر این است که این موهبت، مخصوص خاندان پیامبر (صلى الله علیه وآله) است (دقّت کنید).
بنابراین اراده در این جا منحصر به اراده تکوینى است ولى نه به آن معنا که موجب جبر گردد، و خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله) مجبور به معصوم بودن باشند، زیرا انبیاء و امامان چنان هستند که در عین قدرت بر گناه، به سراغ گناه نمى روند؛ زیرا خداوند یک سلسله آگاهى ها و مبادى فطرى به آنها بخشیده که آنها را دعوت به پاکى مى کند، درست همان گونه که هیچ انسان عاقلى حاضر نیست لخت مادرزاد در کوچه و خیابان به راه افتد، در حالى که قدرت بر این کار را دارد، امّا مبادى فطرى و آگاهى ها اجازه چنین عمل شرم آورى را به او نمى دهد. (2)