آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق آیه 90 سوره انبیاء خداوند، پیامبراسلام(ص) را مأمور مى کند که بى قید و شرط به هدایت گروهى از انبیاى پیشین (که همان اصول معارفى است که آنها به آن رسیده اند و نیز اصول تعلیمات آنها در زمینه عبادت و سیاست و اخلاق و تربیت) اقتدا کند؛ لذا باید آنها معصوم باشند که به اقتدای بی قید و شرط به آنها امر شده است.

خداوند در سوره انعام، پیغمبر اسلام(صلی الله علیه وآله وسلّم) را مخاطب ساخته و ضمن اشاره به گروهى از انبیاى پیشین مانند ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و موسى و عیسى،(علیهم السلام) و جمعى دیگر از پیامبران بزرگ، مى فرماید: (آنها کسانى هستند که خداوند هدایتشان کرد، پس به هدایت آنان اقتدا کن)؛ «أُوْلَئِکَ الَّذِینَ هَدَى اللهُ فَبِهُدَاهُمْ اقْتَدِهِ».(1)
قابل توجّه این که خداوند ، رسول مکرّم اسلام(صلی الله علیه وآله وسلّم) را مأمور مى کند که بى قید و شرط به هدایت آنها اقتدا کند! آیا مى شود آن پیامبران الهى داراى مقام عصمت نباشند و چنین دستورى - در مورد اقتداى بى قید و شرط نسبت به آنها - داده شود؟
به عبارت دیگر: در آیه فوق، نخست روى هدایت الهى نسبت به آنها تکیه مى کند سپس تفریع بر آن کرده مى گوید: حال که آنها مشمول هدایت الهى شدند از هدایت آنها پیروى کن (دقّت کنید).
مسلّم است که منظور از هدایت الهى در این جا، تنها ارائه طریق نیست، چرا که ارائه طریق مخصوص انبیاء نمى باشد همه انسان ها حتّى کافران مشمول ارائه طریق هستند، بنابراین هدایت مزبور همان ایصال به مطلوب - و رسانیدن به مقصود - می باشد که خالى از هرگونه خطا و انحراف و اشتباه و گناه است.
بدیهى است منظور از هدایت پیامبران همان اصول معارفى است که آنها به آن رسیده اند، و نیز اصول تعلیمات آنها در زمینه عبادت و سیاست و اخلاق و تربیت، و این منافاتى با نسخ بعضى از جزئیات احکام شریعت آنان ندارد و آنها که « هدایت» را تنها به معناى « ایمان» یا «صبر» و مانند آن تفسیر کرده اند ، در واقع به ذکر بعضى از مصادیق قناعت نموده اند؛ و نیز این که بعضى گمان کرده اند که آیه فوق به وسیله آیه 48 سوره مائده «لِکُلّ جَعَلْنَا مِنْکُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجاً»؛ (ما براى هر کدام از شما [امت ها]، آیین و طریقه روشنى قرار دادیم)، نسخ شده است، درست نیست، زیرا هدایات هاى انبیاء که اصول کلّى تعلیمات آنها است، تغییرناپذیر است، و دگرگونى در جزئیات شرایع به خاطر شرایط زمانى و مکانى، لطمه اى به آن نمى زند، و لذا قرآن از زبان مؤمنان راستین مى فرماید: «لاَ نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَد مِنْ رُسُلِهِ»؛ (ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمى گذاریم).(2).(3)