پاسخ اجمالی:
طبق آیات و روایات راه هاى متعدّدى براى تقویت ایمان وجود دارد از جمله: آشنایى با قرآن؛ دقّت در اسرار آفرینش؛ توسّل و دعا؛ تقوا و مراقبت نفس از گناه خصوصا گناه های زبان.
پاسخ تفصیلی:
راه هاى متعدّدى براى تقویت ایمان وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى شود:
1- آشنایى با قرآن
هر چه بیشتر با قرآن آشنا شویم، ایمانمان قوی تر مى شود و هرچه از این منبع نور و سعادت فاصله بگیریم شعله ایمان ضعیف تر مى گردد. این مطلب با صراحت در سوره انفال آمده است:
«انَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ اذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ اذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ ایماناً وَ عَلى رَبِّهِمْ یَتَوَکّلُونَ»(1)؛
(مؤمنان تنها کسانى هستند که هر گاه نام خدا برده شود، دلهایشان ترسان مى گردد؛ و هنگامى که آیات او بر آنها خوانده شود، ایمانشان فزونتر مى گردد؛ و تنها بر پروردگارشان توکّل دارند.)
سعى کنید روز به روز با قرآن مجید بیشتر آشنا شوید، قرآن را تلاوت کنید، ترجمه آن را مطالعه نمایید، به سراغ تفسیر قرآن بروید، مخصوصاً در زمان ما که ترجمه ها و تفسیرهاى خوبى از قرآن مجید به زبان فارسى منتشر شده است. برخى از مسلمانان با وجود این که در میان کفّار زندگى مى کنند امّا به همین وسیله، شعله نورانى ایمان خود را حفظ کرده اند و بلکه آن را شعله ورتر ساخته اند.
2- دقّت در اسرار آفرینش
دنیایى که ما در آن زندگى مى کنیم مملوّ از آیات و نشانه هاى خداست، اگر در گذشته مى گفتند:
برگ درختان سبز در نظر هوشیار ***** هر ورقش دفترى است معرفت کردگار
امروز باید گفت: هر ورقش کتابخانه اى است در نظر هوشیار! یعنى اگر انسان تنها روى همین «برگى» که هر روز در کوچه و خیابان پا بر آن مى نهد و بى توجّه از کنار آن عبور مى کند، مطالعه و دقّت کند، براى شناخت خداوند کافى است.
دانشمندان مى گویند: اگر برگ درختى را زیر میکروسکوپ قرار دهید، در مى یابید که این برگ داراى چند طبقه است، که هر طبقه آن ساختمانى مخصوص به خود و وظایف و مسؤولیّت هاى خاصّ خود را دارد؛ در این برگ کوچک، یک شبکه لوله کشى بزرگ و پیچیده و منظّمى وجود دارد که مهندسان یک شهر بزرگ نمى توانند چنین شبکه آبرسانى را طرّاحى کنند. هر ورقش کتابخانه اى است معرفت کردگار!
براى رسیدن به این منظور جوانان مى توانند از کتاب هاى انسان شناسى، زیست شناسى، حیوان شناسى و مانند آن که در دوره دبیرستان و مانند آن تدریس مى شود استفاده کنند. هر چه در اسرار آفرینش دقّت بیشترى شود، شناخت زیادتر مى گردد و ثمره این شناخت، عشق به خداست و میوه عشق به خدا، مصونیّت از خطا و گناه است.
3- توسّلات و دعا
دست زدن به دامان لطف خداوند و معصومین(علیهم السلام) یکى دیگر از عوامل مهمّ تقویت ایمان است که نباید از این مهم غافل شویم. در این مسیر باید با حضور قلب و از روى واقعیّت و در حالى که خود را واقعاً فقیر و دست خالى بدانیم به سوى حق تعالى حرکت نماییم و خطاب به خداوند بگوییم: «ما از تو به غیر تو تمنّایى نداریم!» زیرا اگر رابطه ما و خداى مهربان محکم باشد، خداوند بزرگ نیز رابطه ما را با سایر مخلوقات، اصلاح خواهد کرد.
4- تقوى و پرهیزکارى
اجتناب از گناهان و حرکت در مسیر مستقیم اسلام، از عوامل دیگر تقویت ایمان است؛ هرچه تقوى و پرهیزکارى شخص مؤمن بیشتر شود، قلب او نورانىتر مى گردد و شعله ایمانش فروزانتر مى شود؛ و برعکس، بى تقوایى موجب تضعیف نور ایمان مى شود.(2) ایمان نورى است که در آینه قلب انسان مى تابد و هر چه آینه قلب انسان صاف تر و شفّاف تر باشد، انعکاس نور ایمان توسّط آن بهتر انجام مى پذیرد. اگر قلبى - خداى ناکرده - آلوده به گناه شود و زنگار معصیت آینه دل را تیره و تار کند، بطور طبیعى تابش نور ایمان در چنین قلبى کم مى شود.(3)
امیرالمومنین(علیه السلام) از قول پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرماید: «لایَسْتَقیمُ ایمانُ عَبْدٍ حَتّى یَسْتَقیمَ قَلْبُهُ، وَ لایَسْتَقیمُ قَلْبُهُ حَتّى یَسْتَقیمَ لِسانُهُ»؛ (4) (ایمان هیچ بنده اى اصلاح و محکم نمى شود، مگر این که قلبش اصلاح گردد و قلب هیچ کس اصلاح نمى گردد، مگر این که زبانش اصلاح شود).
علماى اخلاق مى گویند که بزرگ ترین و بیش ترین گناهان به وسیله زبان انجام مى شود. بعضى از علماى اخلاق، گناهان کبیره اى که به وسیله زبان انجام مى شود را بیست عدد شمرده اند، در حالى که ما در کتاب «اخلاق در قرآن» تا سی گناه کبیره براى زبان نوشته ایم!(5) تا زبان اصلاح نشود هیچ کس به جایی نمى رسد، چرا که زبان ابزار و وسیله اى است که در همه جا در اختیار انسان هست؛ امّا ابزار سایر گناهان همیشه در اختیار نیست. بنابراین باید مواظب زبان خویش، مخصوصاً به هنگام عصبانیّت، حسادت، بروز مشکلات و مصائب باشیم، که اصلاح زبان یکى از گام هاى سیر و سلوک و مقدّمه اصلاح قلب است.(6)
ان شاء اللّه امید است با به کار بستن این دستورات، بتوانیم به مراحل بالایى از ایمان دست یابیم.
در پایان این بحث به روایت زیبایى از حضرت رسول اکرم صلى الله علیه و آله توجّه کنید:
«انَّ اَعْلَى مَنازِلِ الإِیمانِ دَرَجَةٌ واحِدَةٌ مَنْ بَلَغَ اِلَیْها فَقَدْ فازَ وَ ظَفَرَ؛ وَ هُوَ اَنْ یَنْتَهِىَ بسَریرتهِ فِى الصَّلاحِ الى اَنْ لایُبالِىَ لَها اذا ظَهَرَتْ وَ اَنْ لا یُخافَ عِقابُها اذا اسْتَتَرَتْ»(7)
؛ (بالاترین منزلگاه ایمان، پلّه اى است که هرکس به آنجا برسد، سعادتمند و پیروز مى شود؛ و آن درجه و منزلگاه این است که انسان به گونه اى درونش را - از رذایل و ناپاکیها و دو روئیها - پاک کند که اگر قلبش را در نزد مردم بشکافند و اسرارش را فاش کنند، هیچ باکى نداشته باشد و ناراحت نشود و اگر اسرارش فاش نشود و به روز قیامت موکول شود ترسى از عقاب نداشته باشد!).(8)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.