آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«نبي»، وحي را دريافت و اگر مردم بخواهند در اختيارشان قرار مي دهد.«رسول» علاوه بر دريافت وحي موظف به دعوت مردم به سوى خدا و ابلاغ فرمان اوست که اين دو«ارائه طريق» است. وليکن «امام» سعى مى کند با تشکيل حکومت يا از طريق باطنى با تربيت نفوس«ايصال به مطلوب» نمايد؛ يعني آموزه هاي وحياني را عملا اجرا و پياده کند. اين اوصاف در بعضي پيامبران از جمله پيامبر اسلام جمع بوده است.

به طورى که از اشارات موجود در آیات و تعبیرات مختلفى که در احادیث وارد شده، بر مى آید کسانى که از طرف خدا مأموریت داشتند، داراى مقامات مختلفى بودند:
1 ـ مقام نبوت ـ یعنى دریافت وحى از خداوند، بنابراین «نبى» کسى است که وحى بر او نازل مى شود و آنچه را به وسیله وحى دریافت مى دارد چنان که مردم از او بخواهند در اختیار آنها مى گذارد.
2 ـ مقام رسالت ـ یعنى مقام ابلاغ وحى و تبلیغ و نشر احکام خداوند و تربیت نفوس از طریق تعلیم و آگاهى بخشیدن، بنابراین «رسول» کسى است که موظف است در حوزه مأموریت خود به تلاش و کوشش بر خیزد و از هر وسیله اى براى دعوت مردم به سوى خدا و ابلاغ فرمان او استفاده کند، و براى یک انقلاب فرهنگى و فکرى و عقیدتى تلاش نماید.
3 ـ مقام امامت ـ یعنى رهبرى و پیشوائى خلق، در واقع امام کسى است که با تشکیل یک حکومت الهى و به دست آوردن قدرت هاى لازم، سعى مى کند احکام خدا را عملا اجرا و پیاده نماید و اگر هم نتواند رسماً تشکیل حکومت دهد تا آنجا که در توان دارد در اجراى احکام مى کوشد.
به عبارت دیگر: وظیفه امام اجراى دستورات الهى است در حالى که وظیفه رسول ابلاغ این دستورات مى باشد.
و باز به تعبیر دیگر: رسول «ارائه طریق» مى کند ولى امام «ایصال به مطلوب» مى نماید.
ناگفته پیدا است: بسیارى از پیامبران مانند پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) تمام مقامات را داشتند، هم دریافت وحى مى کردند، هم تبلیغ فرمانهاى الهى، هم در تشکیل حکومت و اجراى احکام تلاش مى کردند و هم از طریق باطنى به تربیت نفوس مى پرداختند.
کوتاه سخن این که: امامت، همان مقام رهبرى همه جانبه مادّى و معنوى جسمى و روحانى و ظاهرى و باطنى است.
امام رئیس حکومت، پیشواى اجتماع و رهبر مذهبى و مربى اخلاق و رهبر باطنى و درونى است.
امام از یک سو با نیروى مرموز معنوى خود افراد شایسته را در مسیر تکامل باطنى رهبرى مى کند.
از سوى دیگر، با قدرت علمى خود افراد نادان را تعلیم مى دهد.
و با نیروى حکومت خویش یا قدرت هاى اجرائى دیگر، اصول عدالت را اجرا مى نماید. (1)