آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در تفسیر این آیه امام باقر(ع) می فرمایند: بندگان صالحى را که خداوند در این آیه به عنوان وارثان زمین یاد مى کند، یاران مهدى(عج) در آخر الزمان هستند. البته مفهوم این روایات، انحصار نیست، بلکه بیان یک مصداق عالى و آشکار است.

در بعضى از روایات صریحاً آیه «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الاْ َرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ» به یاران مهدى(علیه السلام) تفسیر شده است: در «مجمع البیان» ذیل همین آیه از امام باقر(علیه السلام) چنین مى خوانیم: «هُمْ أَصْحابُ الْمَهْدِىِّ فِى آخِرِ الزَّمانِ»؛ (بندگان صالحى را که خداوند در این آیه به عنوان وارثان زمین یاد مى کند، یاران مهدى(علیه السلام) در آخر الزمان هستند).
در تفسیر «قمى» نیز در ذیل این آیه، چنین آمده است: «أَنَّ الاْ َرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ، قالَ الْقائِمُ وَ أَصْحابُهُ»؛ (منظور از این که زمین را بندگان صالح خدا به ارث مى برند، مهدى قائم(علیه السلام) و یاران او هستند).
ناگفته پیدا است مفهوم این روایات، انحصار نیست، بلکه بیان یک مصداق عالى و آشکار است، این تفسیرها هرگز عمومیت مفهوم آیه را محدود نمى سازد.
بنابراین در هر زمان و در هر جا بندگان صالح خدا قیام کنند، پیروز و موفق خواهند بود، و سرانجام وارث زمین و حکومت آن خواهند شد.
علاوه بر روایات فوق، که در خصوص تفسیر این آیه وارد شده، روایات بسیار زیادى که بالغ بر حدّ تواتر است از طرق شیعه و اهل تسنن در مورد مهدى(علیه السلام) از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) و همچنین از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) نقل شده که همه آنها دلالت بر این دارد، سرانجام حکومت جهان به دست صالحان خواهد افتاد، مردى از خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله) قیام مى کند و زمین را پر از عدل و داد مى سازد آن چنان که از ظلم و جور پر شده باشد.
از جمله این حدیث معروف است که در اکثر منابع اسلامى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده: «لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیا إِلاّ یَوْمٌ، لَطَوَّلَ اللّهُ ذلِکَ الْیَوْمَ، حَتّى یَبْعَثَ رَجُلاً (صالِحاً) مِنْ أَهْلِ بَیْتِى یَمْلاَ ُ الاْ َرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً»؛ (اگر از عمر جهان جز یک روز نماند، خداوند آن روز را آن قدر طولانى مى کند تا مرد صالحى را از خاندان من برانگیزد، که صفحه زمین را پر از عدل و داد کند همان گونه که از ظلم و جور پر شده است).
این حدیث، با همین تعبیر یا مختصر تفاوتى در بسیارى از کتب شیعه و اهل سنت آمده است. (1)
گروهى از بزرگان علماى اسلام، از قدیم و جدید، سنى و شیعه در کتاب هاى خود تصریح کرده اند: احادیث در زمینه قیام مهدى(علیه السلام) در سر حد تواتر است و به هیچ وجه قابل انکار نیست، حتى کتاب هائى بالخصوص در این مورد نوشته اند که شرح آن را مى توانید در جلد هفتم تفسیر «نمونه» ذیل آیه 33 سوره «توبه» (صفحه 438 به بعد) مطالعه فرمائید. (2)