آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

دعاء چراغ امید را در دل انسان روشن مى سازد. روانپزشکان دریافته اند دعا نگرانى، تشویش، هیجان و ترس را که موجب نیم بیشترى از ناراحتى هاى ماست برطرف مى سازد. حال اگر این دعا برای تعجیل در فرج باشد از جایگاه ویژه ای برخوردار خواهد بود.  دعا برای ظهور حضرت مهدی(عج) اظهار محبت قلبي به ایشان است و چون ائمه طاهرین(ع) ما را امر به دعا برای فرج ایشان کرده اند نوعی زنده کردن امر ائمه اطهار (ع) هم محسوب می شود.

انسان براى تقویت اراده و بر طرف کردن ناراحتى ها به تکیه گاهى احتیاج دارد، دعا(این احتیاج را برطرف کرده و) چراغ امید را در انسان روشن مى سازد، مردمى که دعا و نیایش را فراموش کنند، با عکس العمل هاى نامطلوب روانى و اجتماعى مواجه خواهند شد، و به تعبیر یکى از روانشناسان معروف: «فقدان نیایش در میان ملتى برابر با سقوط آن ملت است! اجتماعى که احتیاج به نیایش را در خود کشته است، معمولاً از فساد و زوال مصون نخواهد بود».
نیایش در همان حال که آرامش را پدید آورده است، در فعالیت هاى مغزى انسان یک نوع شکفتگى و انبساط باطنى و گاهى روح قهرمانى و دلاورى را تحریک مى کند.
انسان به وسیله دعا توجه و شایستگى بیشترى براى درک فیض خداوند پیدا مى کند و دعا یک نوع عبادت و خضوع و بندگى است، و همان طور که همه عبادات اثر تربیتى دارد، دعا هم داراى چنین اثرى خواهد بود لذا مى بینیم امام صادق علیه السلام مى فرماید: «إِنَّ عِنْدَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مَنْزِلَةً لاتُنالُ إِلاّ بِمَسْأَلَة» ؛ (در نزد خداوند مقاماتى است که بدون دعا کسى به آن نمى رسد).
پزشکان روانى دریافته اند دعا و نماز، و داشتن یک ایمان محکم به دین، نگرانى، تشویش، هیجان و ترس را که موجب نیم بیشترى از ناراحتى هاى ما است برطرف مى سازد».
(البته) درخواست دعا نباید تنها از زبان صادر شود، بلکه از تمام وجود او برخیزد، و زبان در این قسمت، نماینده و ترجمان تمام ذرات وجود انسان و اعضا و جوارح او باشد (در این صورت است که) قلب و روح از طریق دعا پیوند نزدیک با خدا پیدا کند، لذا در سخنان حضرت على(علیه السلام) مى خوانیم: «لایَقْبَلُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ دُعاءَ قَلْب لاه »؛ (خداوند دعاى غافل دلان را مستجاب نمى کند).(1)
حال اگر این دعا برای تعجیل در فرج باشد از جایگاه ویژهای برخوردار خواهد بود زیرا منتظر و انتظار از جایگاه ویژه ای برخوردار است امام على عليه السلام می فرماید: «الْمُنْتَظِرُ لِامْرِنا كَالْمُتَشَحِطِّ بِدَمِه فى سَبيلِ اللَّهِ»؛ (كسى كه در انتظار ظهور ما باشد مانند كسى است كه در ميدان جهاد به خون خود آغشته است).
نتيجه انتظار منتظران واقعى، خودسازى و اجراى احكام اسلام و رسانيدن نداى دين با استفاده از قلم و بيان و تمام وسايل روز به اقصى نقاط عالم است (کسی که منتظر است و خاضعانه ظهور را از خداوند می خواهد باید خود را آماده کند باید در آمادگی جامعه بکوشد). برخى از منتظران فقط با تكرار اين جمله «آقا! در ظهورت شتاب كن»، خود را منتظر مى دانند! برخى ديگر، انتظار را فقط در خواندن دعاى «ندبه» و زيارت «آل ياسين» و مانند آن خلاصه كرده اند. برخى علاوه بر اين، به مسجد مقدّس جمكران نيز مشرّف مى شوند، و همين را كافى مى دانند!
اين گونه تفسيرها از انتظار سبب مى شود كه وقتى چنين روايات پرمعنايى را مى بينيم تعجّب مى كنيم و از خود مى پرسيم: «كه چطور ثواب يك دعا، با تلاش مجاهدى كه در خون خود غلطيده برابر است؟!». ولی باید بدانیم دعا انسان را برای آمادگی و خروج از غفلت یاری می کند. و این است که به دعا هم ارزش ویژه ای داده است اگر انتظار را به آماده سازى مردم سراسر جهان براى ظهور آن حضرت تفسير كنيم، انتظار معادل جهاد بلكه گاهى ابعاد گسترده تر خواهد داشت!
بُعد درونى انتظار جهاد با نفس است، ما بايد خود را بسازيم و آماده كنيم. چون او مجرى عدالت است، من اگر ظالم باشم چگونه مى توانم منتظر ظهور او باشم. او طيّب و طاهر است، من اگر آلوده باشم چگونه مدعى انتظار اويم (چگونه آمدن او را دعا کنیم و با گناه باعث رنجش او شویم) و .... بنابراين انتظار واقعى در صورتى تحقّق مى يابد كه جهاد با نفس را انجام دهيم و چنان ساخته شويم كه لايق سربازى آن حضرت گرديم. روشن است كه جهاد با نفس به مراتب سخت تر از جهاد با دشمن است، به همين جهت حضرت رسول صلى الله عليه و آله در آن حديث مشهور خطاب به مسلمانانى كه از جنگى سخت برگشته بودند فرمود: «مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوْا الْجِهادَ الْاصْغَرَ وَ بَقِىَ عَلَيْهِمُ الْجِهادُ الْاكْبَرَ، قالُوا: وَ مَا الْجِهادُ الْاكْبَرُ؟ قالَ: الْجِهادُ مَعَ النَّفْسِ»(2)
در مورد فواید دعا برای فرج امام زمان علیه السلام کتابی به نام «مكيال المكارم فى فوائد الدعاء للقائم» توسط آيت اللّه سيدمحمد تقى موسوى اصفهانى (1348 ـ 1301ق) تالیف شده است که يكى از كتابهاى ارزشمند شيعه می باشد. ایشان در مقدمه این کتاب می گوید من قبلاً در باب هشتم کتاب «ابواب الجنات فى آداب الجمعات» هشتاد و چند فايده از فوائد دنيوى و اخروى دعا كردن براى فرج آن حضرت را ذكر كردم؛ سپس به فكر افتادم كتاب جداگانه اى در اين باره بنگارم كه آن فوائد را دربرگيرد .
ایشان در این کتاب به تفصیل در این مورد سخن گفته و روایات و دلایل فراوانی بیان داشته است در بخشی از كتاب آن دسته از جهات و خصوصيات امام زمان(ع) كه موجب دعا براى ايشان است امورى كه اگر يكى از آنها در كسى يافت شود بر ماست كه براى او به حكم عقل يا شرع يا فطرت انسانى و يا خوى حيوانى دعا كنيم، در صورتى كه تمام اين امور در وجود مقدس امام زمان(ع) جمع است، در بخشی دیگر به بيان نتايج خوب حاصل از دعا براى فرج پرداخته اند. اما بخشی که فعلاً مد نظر ماست بخشی است که در آن فواید دعا برای حضرت را به تفصیل بیان کرده اند. ما از این بخش برخی از این امور را ذکر کرده و برای تفصیل و توضیحات بیشتر خواننده محترم را به این کتاب ارجاع می دهیم:
دعا برای ظهور حضرت مهدی(عج) اظهار محبت قلبي به ایشان است و چون ائمه طاهرین علیهم السلام ما را امر به دعا برای فرج ایشان کرده اند نوعی زنده کردن امر ائمه اطهار علیهم السلام هم محسوب می شود و طبق آنچه در روایات آمده، فرج امام زمان علیه السلام فرج شیعیان نیز می باشد لذا فایده دیگر دعا برای خود ماست و برای گشایش در کار خود دعا کرده ایم و همچنین موجبات نجات يافتن از فتنه هاي آخرالزمان را برای انسان فراهم می کند.
فایده دیگر دعا در فرج امام زمان علیه السلام این است که باعث می شود حضرت صاحب الزمان در حق او دعا کند زیرا فرج، خواسته خود ایشان می باشد و هر کس فرج و گشایش در کار ایشان را بخواهد ایشان هم در حق او دعا خواهند کرد و شفاعت آن حضرت در قيامت شامل حالش مي شود.
از آنجا که حضور ایشان موجب اعتلای کلمه الله و برپایی تمام فرائض و ایجاد حکومت مستضعفان و نابودی ظالمان و حذف فساد و ظلم از روی زمین و جهانی شدن دین اسلام در پهنه زمین و ... می باشد کسی که برای فرج ایشان دعا می کند به اقامه همه این اهداف کمک کرده و بنوعی تعاون وهمکاري درکارهاي نيک وتقوي برای رسيدن به نصرت وياري خداوند وپيروزي بردشمنان داشته است و ثواب کمک به مظلوم را دارد.
دعا برای فرج مايه خراش روي ابليس ومجروح شدن دل اوست و موجبات ناراحتی او را فراهم می کند.
قطعاً دعاي هنگام غيبت بهتر از دعاي هنگام ظهور امام است و نوعی توسل و تمسک به ثقلين و چنگ زدن به ريسمان الهي است که در نتیجه سبب کامل شدن ايمان است.
اين دعا ثواب گرامي داشتن شخص عالم و کریم را دارد.
مهمترین دلیل دعا برای فرج امام زمان عجل الله فرجه الشریف جلو افتادن فرج است زیرا طبق آنچه از روايات به دست مي‌آيد، ظاهراً اين است كه وقت ظهور امام زمان(ع) امكان پيش و پس افتادنش هست. بنابراين شايد جلو افتادن آن به جديت و اهتمام اهل ايمان در دعا كردن براي تعجيل فرج آن حضرت مشروط باشد. دليل آن حديثي از امام صادق(ع) است که فرمودند: وقتي عذاب و سختي بر بني‌اسراييل طول كشيد، به درگاه خداوند چهل روز گريه و ناله كردند، پس خداوند به موسي و هارون وحي فرستاد كه بني‌اسراييل را خلاص كنند، و از صدوهفتاد سال صرف‌نظر كرد.
حضرت صادق(ع) افزود: شما نيز همين‌طور اگر اين كار را بكنيد خداوند از ما فرج مي‌كند، ولي اگر چنين نباشيد اين امر تا آخرين حد خواهد رسيد.(3)،