آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

عزت به گفته راغب، حالتى است که انسان را مقاوم و شکست ناپذیر مى سازد. از آنجا که تنها ذات خداوند شکست ناپذیر است و همه مخلوقات به حکم محدودیتشان، قابل شکستند، از این رو هر کس عزتى کسب مى کند، از برکت اوست. پیامبر(ص) می فرماید: «پروردگار شما همه روزه مى گوید: منم عزیز! و هر کس عزت دو جهان خواهد، باید اطاعت عزیز کند!».اگر بعضى از آیات عزت را علاوه بر خداوند، براى پیامبر(ص) و مؤمنان هم قرار مى دهد به خاطر آن است که همه آنها از پرتو عزت پروردگار، کسب عزت کرده اند، و در مسیر طاعت او گام بر مى دارند.

«عِزَّت» به گفته «راغب» در «مفردات» در اصل، آن حالتى است که انسان را مقاوم، و شکست ناپذیر مى سازد، به زمین هاى صلب و محکم نیز به همین جهت «عزاز»، (بر وزن اساس) مى گویند.
از آنجا که تنها ذات پاک اوست که شکست ناپذیر است، و گر نه همه مخلوقات به حکم محدودیتشان، قابل شکستند، لذا تمام عزت از آن اوست، و هر کس عزتى کسب مى کند، از برکت دریاى بى انتهاى اوست.
در حدیثى از «انس» نقل شده که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «إِنَّ رَبَّکُمْ یَقُولُ کُلَّ یَوْم أَنَا الْعَزِیزُ، فَمَنْ أَرادَ عِزَّ الدّارَیْنِ فَلْیُطِعِ الْعَزِیزَ»؛ (پروردگار شما همه روزه مى گوید: منم عزیز! و هر کس عزت دو جهان خواهد، باید اطاعت عزیز کند!). (1)
در حقیقت، انسان آگاه، باید آب را از سرچشمه بگیرد، که آب زلال و فراوان آنجاست، نه از ظروف کوچک و مختصرى که هم محدود است و هم آلوده، و در دست این و آن مى باشد.
در حالات امام حسن بن على(علیهما السلام) مى خوانیم: در ساعات آخر عمرش، هنگامى که یکى از یاران به نام «جنادة بن ابى سفیان» از او اندرز خواست، نصایح ارزنده و مؤثرى براى او بیان فرمود، از جمله این بود: «وَ إِذا أَرَدْتَ عِزّاً بِلا عَشِیرَة وَ هَیْبَةً بِلا سُلْطان فَاخْرُجْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِیَةِ اللّهِ إِلَى عِزِّ طاعَةِ اللّهِ»؛ (هر گاه بخواهى بدون داشتن قبیله عزیز باشى، و بدون قدرت حکومت، هیبت داشته باشى، از سایه ذلت معصیت خدا بدرآى، و در پناه عزت اطاعت او قرار گیر!). (2)
و اگر مى بینیم در بعضى از آیات قرآن، «عزت» را علاوه بر خداوند، براى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و مؤمنان قرار مى دهد: «وَ لِلّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِیْنَ». (3)
به خاطر آنست که، آنها نیز از پرتو عزت پروردگار، کسب عزت کرده اند، و در مسیر طاعت او گام بر مى دارند. (4)