آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در این که منظور از تبدیل سیئات به حسنات چیست چند تفسیر وجود دارد:1 ـ هنگامى که انسان توبه مى کند دگرگونى عمیقى در سراسر وجودش پیدا مى شود، و به خاطر همین تحول سیئات اعمالش در آینده، تبدیل به حسنات مى شود.2 ـ خداوند به لطف و کرمش بعد از توبه کردن سیئات اعمال او را محو مى کند، و به جاى آن حسنات مى نشاند.3 ـ منظور از سیئات، آثار سوئى است که از آن بر روح و جان انسان نشسته، و هنگامى که توبه کند و ایمان آورد، آن آثار سوء از روح و جانش برچیده مى شود و تبدیل به آثار خیر مى گردد.

در این که منظور از تبدیل سیئات به حسنات چیست؟ چند تفسیر وجود دارد که همگى مى تواند قابل قبول باشد:
1 ـ هنگامى که انسان توبه مى کند و ایمان به خدا مى آورد دگرگونى عمیقى در سراسر وجودش پیدا مى شود، و به خاطر همین تحول و انقلاب درونى سیئات اعمالش در آینده، تبدیل به حسنات مى شود، اگر در گذشته مرتکب قتل نفس مى شد، در آینده دفاع از مظلومان و مبارزه با ظالمان را جاى آن مى گذارد، و اگر زناکار بود بعداً عفیف و پاکدامن مى شود و این توفیق الهى را در سایه ایمان و توبه پیدا مى کند.
2 ـ دیگر این که: خداوند به لطف و کرمش، و فضل و انعامش بعد از توبه کردن سیئات اعمال او را محو مى کند، و به جاى آن حسنات مى نشاند، چنان که در روایتى از «ابوذر» از پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله وسلّم) مى خوانیم: روز قیامت که مى شود، بعضى از افراد را حاضر مى کنند خداوند دستور مى دهد: گناهان صغیره او را به او عرضه کنید و کبیره ها را بپوشانید.
به او گفته مى شود: تو در فلان روز فلان گناه صغیره را انجام دادى، و او به آن اعتراف مى کند، ولى قلبش از کبائر ترسان و لرزان است.
در اینجا هر گاه خدا بخواهد به او لطفى کند دستور مى دهد: به جاى هر سیئه، حسنه اى به او بدهید، عرض مى کند: پروردگارا! من گناهان مهمى داشتم که آنها را در اینجا نمى بینم.
«ابوذر» مى گوید: در این هنگام پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلّم) تبسم کرد به گونه اى که دندان هایش آشکار گشت، سپس این آیه را تلاوت فرمود: «فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَنات». (1)، (2)
3 ـ سومین تفسیر این که: منظور از سیئات، نفس اعمالى که انسان انجام مى دهد نیست، بلکه آثار سوئى است که از آن بر روح و جان انسان نشسته، هنگامى که توبه کند و ایمان آورد، آن آثار سوء از روح و جانش برچیده مى شود و تبدیل به آثار خیر مى گردد و این است معنى تبدیل سیئات به حسنات.
البته این سه تفسیر، منافاتى با هم ندارند و ممکن است هر سه در مفهوم آیه جمع باشند. (3)