حق و باطل همواره در طول تاریخ با یکدیگر در تقابل و کشمکش بوده اند. این تقابل که از تضاد ذاتی این دو سرچشمه می گیرد، به گونه ای است که اقتدار هر یک از طرفین، به ضعف و انحطاط جبهه مقابل می انجامد. قیام امام حسین(ع) مظهر تقابل حق و باطل در صدر اسلام است؛ و قیام مهدوی نماد آن در آخر الزمان می باشد که به انحطاط و نابودی باطل ختم خواهد شد. زیرا (باطل بطور حتم نابود شدنی است)؛ «إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا».

«سخن حق» مانند بذر است، دل هائى که چون سنگ خارا هستند هرگز آن را نمى پذیرند و دل هائى که نرمش کمى دارند موقتاً مى پذیرند و دل هائى که آماده پذیرش هستند امّا خارهاى«صفات رذیله» در آنها روئیده، تأثیر«سخن حق» در آنها خنثی می شود. تنها دل هائى سخن حق را مى پذیرد و پرورش مى دهد و بارور مى کند که هم روح حق جوئى و حق طلبى بر آنها حاکم است و هم از صفات بد خالى است. و آن دل هاى مؤمنان است. 

انسان دارای دو دسته از صفات و اخلاقیات است: غرایز حیاتی و روحیات عالی انسانی. غرائز برای ادامه حیات ضروری است و در تمام افراد دیده مى شود، مانند علاقه به خود و زن و فرزند، حس انتقام، شهوت و... . رعایت اعتدال در این قسمت ضروری است. بُعد دوم، روحیات عالی انسانی است که حدّ و اندازه معینی ندارد و هر اندازه زیادتر باشد سبب تکامل انسان خواهد شد.