نحوه رفتار حاكمان با توده مردم در فرهنگ اسلامی؟

در فرهنگ اسلامی نحوه رفتار حاكمان با توده مردم چگونه بايد باشد؟

در فرمان امام علی(ع) به مالك اشتر آمده محبوب ترين كارها بايد امورى باشد كه با رضايت توده مردم همراه باشد؛ چون خشم توده مردم، خشنودى اقليّت خواص را بى اثر می كند، امّا ناخشنودى خواص با رضايت عموم جبران پذير است. علت آن اين است كه پايه دين و اجتماع مسلمين و نيروى ذخيره براى دفاع در برابر دشمنان تنها توده مردم هستند. بايد كسانى كه نسبت به مردم از همه عيب جوتر هستند از حاكم دورتر باشند؛ زيرا مردم عيوبى دارند كه والى در پوشاندن آن عيوب از همه سزاوارتر است. نبايد درصدد كشف عيوب پنهانى مردم بود.

«حكومت صالحان» تنها حكومت مورد تاييد اسلام

كدام يك از انواع حكومت ها مورد تاييد اسلام است؟

حكومت های ديكتاتوری مانند استبداد حزب كمونيسم در طول تاريخ مرتكب مفاسد زيادي همچون قتل ها، شكنجه ها، جنگ ها و ... شده اند. حكومت های دموكراسی واقعی هم دارای عوارض هستند؛ مثلا همه در انتخابات شركت نمی كنند و قوانين بر اساس منافع گروهي وضع می شود. اگر هم همه شركت كنند اكثريت را تحت سلطه ‌خود می گيرند. تازه همين اكثريت هم گرفتار انحرافاتی مثل قانونی شدن هم جنس بازی و سقط جنين می شوند. تنها حكومت بدون عيب و نقص، حكومت پيامبر(ص) و امامان(ع) است.

حقّانیت شیعه با وجود اقلیت

آیا شیعه حق است با این که در اقلیت است؟

جمعیت دنیا بیش از 6 میلیارد نفر است و کل مسلمانان حدود 2/1 میلیارد نفر می باشد. اگر منطق سؤال فوق صحیح باشد بدان معنا است که اسلام بر حق نیست، چون مسلمین در اقلیت هستند. در پاسخ باید گفت: هرگز اکثریت، نشانه حقانیت نمی باشد و تعداد پیروان و طرفداران یک عقیده، موجب شناخت حق و باطل نمی شود.

ادیان زنده، در عصر ظهور؟

آیا در زمان ظهور حضرت حجت(عج) که زمان غلبه دین اسلام و تشکیل حکومت جهانی اسلام است، ادیان الهی دیگر نیز (مانند مسیحیت و یهودیت) وجود دارند، یا اینکه به جز اسلام دینی باقی نمی ماند؟

با توجه به آیات و روایات، بعد از ظهور امام مهدی(عج) هیچ دین زنده ای به جز اسلام وجود نخواهد داشت و اسلام بر سرتاسر جهان حاکم خواهد شد. امّا با این همه نمى توان گفت که اقلّیّت هاى کوچکى از پیروان ادیان آسمانى دیگر مطلقاً وجود نخواهد داشت؛ هر چند اکثریّت انسانها به نظام توحیدى اسلام گرایش خواهند کرد، امّا امکان دارد افرادى بر اثر اشتباه یا تعصّب، بر عقیده پیشین باقى بمانند و این یک امر طبیعى است. البتّه اگر چنین اقلّیّتى هم وجود داشته باشد، به صورت یک اقلّیّت سالم و با حفظ شرایط «اهل ذمّه» مورد حمایت آن حکومت اسلامى خواهند بود.

فساد «خواصّ» پر توقّع در حکومت

امام علی(ع) چگونه فرماندار خود را به دوری از خواص پر توقّع و توجّه به توده مردم سفارش می کند؟

امام علی(ع) درباره دوری از خواص پرتوقّع و توجّه به توده مردم به فرماندارش می فرمايد: «بايد محبوب ترين كارها نزد تو امورى باشد كه در جهت رعايت حق از همه كامل تر و از نظر عدالت شامل تر و از نظر رضايت عمومى مردم جامع تر باشد؛ زيرا خشم توده مردم خشنودى خواص [اقليت پرتوقع] را بى اثر مى كند؛ اما ناخشنودى خاصان با رضايت عامه مردم جبران پذير است». بديهى است قوانينى كه از نظر حفظ حقوق، جامع تر و از نظر رعايت عدالت شامل تر و هم رضايت توده هاى مردم را بهتر جلب كند، مورد رضاى خداست و دوام آن تضمين شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلامَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاِذعانَهُمْ لِعِزَّتِهِ

خداوند حجّ را نشانه قرار داد تا بندگان در برابر عظمت او فروتنى نموده، به عزّت و بزرگوارى پروردگار اعتراف کنند

نهج البلاغه، خ1