امام علی(ع) در خطبه 23 نهج البلاغه، اشاره به اخلاص نیّت کرده و مى فرماید: «اعمال خود را از ریا و سُمعه، پاک کنید! چرا که هر کس، کارى براى غیر خدا انجام دهد، خداوند، او را به همان کس واگذارد». این مضمون در حدیث قدسى معروفى که از پیامبر اکرم(ص) نقل شده نیز آمده است.

آيات 15و16 سوره فجر، هشدار مى دهد: نه اقبال نعمت دليل بر تقرب به خدا است، و نه ادبار نعمت دليل بر دورى از حق، بلکه خداوند طبق حکمتش هر گروهى را به چيزى آزمايش مى کند و تنها امتحان الهي معيار ثواب و عقاب است. اين انسان هاى کم ظرفيت اند که گاه مغرور و گاه مأيوس مى شوند. آيات51 فصلت و 9  هود،  نیز همين مضمون را دربر داشته و اشاره سربسته اى به فلسفه بلاها و حوادث دردناک مى کند.