امام علی(ع) در آغاز خطبه 203 نهج البلاغه به مسئله مهمّى درباره حقيقت دنيا و آخرت اشاره مى كند كه غفلت از آن مايه اكثر بدبختيهاى انسان است. ایشان مى فرمايد: «اى مردم، دنيا تنها سراى عبور و آخرت خانه جاودانه است، حال كه چنين است از اين گذرگاه خود براى محل استقرار خويش، توشه برگيريد». در سایر روایات نیز درباره دنیا تعابیری مانند: پل، مزرعه آخرت و ... بکار رفته که همگی بیان کننده فانی بودن آن است.

«صراط» پلى است بسيار باريك و خطرناك كه در مسير بهشت و بر روى دوزخ قرار گرفته و تنها راه ورود به بهشت، عبور از روي آن است. از بعضى روايات نيز استفاده مى شود كه صراط از درون جهنّم مى گذرد و گروهى از نيكان و پاكان چنان به سرعت از آن مى گذرند كه گويى شعاع برقند! و گروهى مانند يك اسب سوار تيزرو از آن می گذرند و گروهى همچون افراد پياده و گروهى با دست و زانو از اين گذرگاه، رد مي شوند؛ اما گروهى نيز هستند كه توان عبور ندارند و در اثناى راه از روي آن سقوط مى كنند و به دوزخ مي افتند.

«اعراف» گذرگاه سخت و صعب العبورى بر سر راه بهشت سعادت جاویدان است. صالحان و پاکان با سرعت از این گذرگاه عبور مى کنند اما افرادى که خوبى و بدى را به هم آمیختند، در این مسیر وا مى مانند. طبیعى است که سرپرستان جمعیت و پیشوایان قوم در گذرگاه هاى سخت همانند فرماندهانى که در آخر لشکر راه مى روند تا همه سپاهیان بگذرند، در آنجا توقف مى کنند تا به کمک ضعفاى مؤمنان بشتابند. بنابر این در «اعراف» دو گروه وجود دارند، ضعیفان و آلودگانى که در رحمتند و پیشوایانى که در همه حال یار و یاور ضعیفانند.